ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Νεομάρτυρες Επίσκοποι Κρήτης Πάντα τούτο το νησί περηφανεύοταν για τον πολιτισμό του και την αρχοντιά του, ρίζες που φτάνουν πολύ βαθιά μέσα στο χρόνο. Χάθηκαν και οι διάφοροι Θεοί που κατά καιρούς λάτρεψαν εδώ οι άνθρωποι για να πάρουν τη θέση τους άλλοι, αληθινοί, οι σεμνοί άγιοι της Κρήτης μας με τις καθάριες μορφές τους στολίζουν το δικό της συναξάρι που είναι και η παρηγοριά, η δύναμη και η ελπίδα όλων μας στην πορεία για την αιωνιότητα. Πόνεσαν και μαρτύρησαν και τούτοι. Ήταν όπως εμείς, καμωμένοι με τα ίδια υλικά, σάρκα και οστά. Τους ίδιους μ' εμάς είχαν καημούς και όνειρα, τους ίδιους ανθρώπινους πόθους. Μύρισαν τον ίδιο αέρα και ο ίδιος ήλιος τους ζέστανε σε κάποιο απάνεμο σημείο και δεν πάγωσαν μέσα στην κρυάδα του κόσμου. Σύννεφο είναι νεομάρτυρες της Κρήτης που τους έθρεψε η αύρα του πνεύματος και ο ήλιος της δικαιοσύνης Χριστός, κάνοντάς τους δική της ψυχή. Καύχημα και δόξα, ό,τι το πιο πολύτιμο έχει στα σπλάχνα του, τούτο το λιγοστό κομμάτι της γης. Χρυσοπόρφυρο καμβά που τον επιδεικνύει ζηλευτά σ' όλους που την επισκέπτονται καιρούς, τον οποίο ύφανε από Ρωμιοσύνη και Ορθοδοξία. Και τώρα έχει να δώσει ξανά νεομάρτυρες στον κόσμο, τούτη τη φορά αρχιερείς, των οποίων κατάφερε να διασώσει η ιστορία τα ονόματα, γιατί των άλλων, των λαϊκών και κληρικών που σφαγιάστηκαν στην περίοδο 1821-1822 δεν τα γνωρίζουμε. Και δεν ήταν λίγοι ο μάρτυρες αυτοί. Ιερείς και οι μοναχοί, πρόκριτοι και πολύς λαός. Η εκκλησία της Κρήτης έδωσε και τότε, όπως και σε κάθε στιγμή της πολυκύμαντης και πικρής ιστορίας της, τον αγώνα της ενάντια προς τις αρχές και τις εξουσίες, προς τους κοσμοκράτορες του αιώνα (Εφεσ. στ. 12). Οι άγιοι Νεομάρτυρες Αρχιερείς της Κρήτης, που με πατριαρχική και συνοδική πράξη της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, της 21ης Σεπτεμβρίου 2000, κατατάχθηκαν στο Αγιολόγιο της ορθόδοξης εκκλησίας, και που μαρτύρησαν στην Κρήτη για την πίστη τους είναι οι Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος και οι επίσκοποι, Κνωσού Νεόφυτος, Χερρονήσου, Ιωακείμ, Λάμπης Ιερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας, Πέτρας Ιωακείμ, Ρεθύμνης Γεράσιμος, Κυδωνίας Καλλίνικος, Κισάμου Μελχισεδέκ και Διοπόλεως Καλλίνικος. Αυτοί είναι οι αγαπημένοι άνθρωποί μας, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες, που ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό, θυσιάστηκαν γι’ αυτόν και για την απελευθέρωση της Μεγαλονήσου από την πιο απαίσια τυραννία που γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος, τους Ασιάτες κατακτητές Οθωμανούς. Οι άλλοι, όσοι απόμειναν - επίσκοποι της Κρήτης τις επόμενες μέρες, κι αυτές μέρες αίματος και θυσίας, βασανίστηκαν ποικιλότροπα, φυλακίστηκαν και κατασφάχτηκαν στις επισκοπές τους. Κι άλλοι, κληρικοί και λαϊκοί, το ίδιο πέρασαν μαρτύριο, απαγχονισθέντες σε πολλές ενορίες του νησιού μας. Μα δεν τέλειωσε εδώ το γλεντοκόπι του Θανάτου. Από τα Μοναστήρια, τα περισσότερα δόθηκαν στη φωτιά και η ιστορία τους τέλειωσε με τη διαπόμπευση των Μοναχών - ανδρών και γυναικών - για να κλείσει ύστερα ο φάκελος με δύο λέξεις: "Ατιμάστηκαν και εκτελέστηκαν". Αυτές τις γενναίες ψυχές, που ο αριθμός τους παραμένει ακόμα άγνωστος, τους επώνυμους και ανώνυμους συμπατριώτες μας, τίμησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο με πρόταση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης ανακηρύσσοντάς τους Νεομάρτυρες, ότι υπέρ Χριστού πανδήμως το μαρτύριον αποδεξάμενοι και ενώπιον πάντων γενναίως τον Ιησούν Χριστόν ομολογήσαντες το αίμα αυτών υπέρ της αληθούς ομολογίας εξέχεαν και δια τοιαύτα μαρτύρια... υπερ Αυτού και του λαού του Θεού υποστάντες μέχρι και του μαρτυρίου, ως γνήσιοι μάρτυρες του Χριστού, παρά πάντων των εν τη μεγαλονήσω Κρήτη ορθοδόξων Χριστιανών μαρτυρηθέντες". Ετσι, με αυτή την αγιοκατάταξη εκφράζεται η βούληση και η ορθόδοξη συνείδηση του Κλήρου και του λαού της Κρήτης, η δε μνήμη των αγίων ιεραρχών της, αποτελεί τιμή στον Κλήρο, το μοναχισμό και τον λαό της, και προβάλλεται πανορθόδοξα και διαχριστιανικά. Ολοι αυτοί, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες άγιοι νεομάρτυρες του νησιού μας εδόξασαν το Θεό, στήριξαν την εκκλησία του Χριστού και ακράτευναν την "εις τον Μονογενή Υιόν του Θεού πίστιν των ευσεβών και ορθοδόξων Χριστιανών". Είναι βέβαιο πως χωρίς τους νεομάρτυρες, δεν θα υπήρχε σήμερα στον τόπο μας η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός, αφού εκείνοι στήριξαν κατά καιρούς τους ορθόδοξους Κρήτες Χριστιανούς, "εις εμμονήν εις την ορθόδοξον ημών πίστιν, διατηρήσαντες αυτήν και τον περιούσιον αυτής λαόν μέχρι σήμερον εν αυτή". Σύμβολα αντίστασης του λαού οι Νεομάρτυρές μας, έγιναν οι προάγγελοι κατοπινών επαναστάσεων, και με τη φλόγα της θερμής πίστεώς τους, λαμπάδιασε η πνευματική ελευθερία του Γένους μας μέσα στα σκοτάδια της κάθε μορφής βαρβαρότητας που είχε αφανίσει την Κρήτη. Επιβεβλημένο λοιπόν "Θεία ευλογία" η αποστολική της Κρήτης εκκλησία να εμπλουτίζεται ο κατάλογος των Αγίων, οσίων και των μαρτύρων του ηρωοτόκου και αγιοτόκου νησιού μας με τους Νεομάρτυρες αυτούς που πότισαν την ευγενή γη της με το αίμα τους, των οποίων τα τίμια λείψανα φυλάσσονται μέχρι σήμερα στα άγιά της τα χώματα. Κρίμα! Γιατί δεν γνωρίζουμε πού βρίσκονται αυτά. Ίσως κάποτε ο Θεός μας, μας φανερώσει όπως εκείνος γνωρίζει θαυμαστά σημεία γι’ αυτά. Οι ποιμένες της Κρητικής εκκλησίας θεωρούν τιμή και χρέος όλων σ ' ολόκληρο το νησί να ανεγερθούν ιεροί ναοί στο όνομα αυτών των Αγίων Νεομαρτύρων, να τιμηθούν ξεχωριστά και τοπικά και όλοι οι άλλοι κληρικοί και λαϊκοί στους τόπους όπου μαρτύρησαν για να μάθει ο λαός του νησιού μας τη μεγάλη τους προσφορά, παράλληλα δε να γιορτάζεται η μνήμη τους, επικαλούμενος τις πρεσβείες τους από τη θριαμβεύουσα εκκλησία, όπως παραγγέλλει σε σχετική εγκύκλιο ο οικουμενικός Πατριάρχης. "Τιμούμενοι παρά πάντων... ευλαβούμενοι κι ετησίαις μνήμαις και πανηγύρεσι και εορταίς δοξολογούμενοι, τελουμένης κανονικώς, κατά το αρχαίον της εκκλησίας έθος, της ετησίου των μαρτύρων μνήμης και πανδήμου εορτής". Η μνήμη των Κρητών αγίων νεομαρτύρων καθορίστηκε να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 23 Ιουνίου και από φέτος (2001) και κάθε χρόνο, σε όλη την επικράτεια του νησιού θα γιορτάζεται τη μέρα αυτή η μνήμη τους και θα ψάλλεται η ασματική ακολουθία τους, καθώς και των "συν αυτοίς αθλησάντων (1821) ποιηθείσα προνοία του Σεβ. Μητροπολίτου Πέτρας και Χερρονήσου κ. Νεκταρίου, το συναξάριο από τον πρωτ. Ευάγγελο Παχυγιαννάκη, τα δε υπόλοιπα από τον Πρωτοσύγκελλο της Ι.Α. Κρήτης, π. Κύριλλο Κογεράκη". Αισθανόμενη η σεπτή ιεραρχία της Ι. Επαρχιακής Συνόδου της εκκλησίας της Κρήτης, τη βαθιά τιμή που έγινε από τη Μητέρα εκκλησία μας στην Κρήτη αλλά και την ευθύνη που είναι διάδοχοι και επίγονοι Αγίων Μαρτύρων, απευθύνουν σε όλους τους Κρήτες την προτροπή του Αποστόλου των Εθνών Παύλου και ιδρυτού της εκκλησίας της Κρήτης: "Τοιγαρούν και ημείς, τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίων νέφος μαρτύρων, όγκον αποθέμενοι πάντα και την ευπερίστατον αμαρτίαν, δι υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα" (Εβρ. ιβ, 1). Προτρέπουν δε πατρικά τον πιστό λαό να βαδίζει με υπομονή το δρόμο της ζωής του, αγωνιζόμενος με εγρηγορούσα τη συνείδησή του στον πνευματικό αγώνα, παραμένοντες πιστοί στην ελληνορθόδοξη παράδοση και ταυτότητα, έχοντες παντοτινά πρότυπα τους νέους αυτούς αγίους νεομάρτυρες της πίστεώς μας "αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν, Ιησούν". Ολους εμάς που έτυχε να ζούμε σε τούτο τον ευλογημένο τόπο, είναι χρέος βαρύ, αφού πρέπει με κάθε θυσία να διαφυλάξουμε αυτόν το μεγάλο θησαυρό, τον πολύτιμο που έχουμε, καθώς και την αξιοπρέπεια της φυγής μας ξαναδίνοντας το φως που πρέπει στην αρχοντιά και το ήθος της. Δεν πρέπει για κανένα λόγο να χάσουμε ό,τι οι αιώνες και η ιστορία μας έδωσαν. Ούτε για την καλοπέραση του κορμιού μας την ευαισθησία της ψυχής μας με όλα τα γιατροσόφια που μας φέρνουν απ' έξω οι επιτήδειοι, αυτοί που θέλουν ν' αφήσουν τη φυλή μας. Ανάγκη πάσα, τούτες τις ώρες, πρέπει να σκάψουμε με ευθύνη και συνέπεια να βρούμε τις ρίζες μας κάτω από τη σκόνη και τη λάσπη μια και καθημερινά σκεπάζονται όλοι και πιο βαθιά κάτω από τα ρεύματα διαφόρων πολιτισμών που μας έρχονται απειλητικά με σκοπό τους τον αφανισμό και τον πολιτιστικό μας θάνατο με την πολυσυζητημένη παγκοσμιοποίηση. Ας αγρυπνούμε και ας ελπίζουμε πως δεν θα έρθει με τη βοήθεια του Θεού και των αγίων Νεομαρτύρων της Κρήτης μας, τέτοιο κακό. Ποτέ να σκεπάσει την ψυχή μας. Αξίζει την αγάπη μας τούτος ο παράδεισος. Ας τον προφυλάξουμε. "Τους στρατιώτας Κυρίου, και Νεομάρτυρας, τους θεαυγείς ποιμένας, του εν Κρήτη ποιμνίου, υμνήσωμεν εν ύμνοις, χαρμομινικώς, εξαιτούντες το έλεος του πανοικτίρμονος Λόγου εξ ουλαμπρώς, τους στεφάνους εκομίσαντο".