ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ
Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ
Προφυλακτικόν μεταχειρίζου, αδελφέ, τό νά ἐνθυμῆσαι τά ὑστερινά σου, ἤγουν τό νά μελετᾶς παντοτεινά τόν θάνατον σου, τήν φοβεράν κρίσιν τοῦ Θεοῦ, τήν αἰώνιον κόλασιν καί τήν αἰώνιον ἀπόλαυσιν τοῦ Παραδείσου· διατί ἡ ἐνθύμησις καί ὁ φόβος τούτων τῶν τεσσάρων γίνεται εἰς τοῦ λόγου σου, ὡσάν ἕνα δυνατόν χαλινάρι, τό ὁποῖον δέν σέ ἀφήνει νά ἁμαρτήσῃς· καθώς λέγει διά τοῦ Σειράχ τοῦ Πνεῦμα τό ῞Αγιον· "Μιμνήσκου τά ἔσχατά του, καί εἰς τόν αἰῶνα οὐ μή ἀμαρτήσῃς" (Σειράχ ζ,36).
῞Οταν λοιπόν ὁ πονηρός λογισμός καί ὁ διάβολος καί τά πάθη σέ πολεμοῦν καί σέ παρακινοῦν νά ἁμαρτήσης, βάλε ἔμπροσθέν σου τόν θάνατον καί συλλογίσου πώς αὐτό τό σῶμα σου, ὁποῦ τώρα ἐπιθυμεῖ νά πορνεύση ἤ νά φονεύση ἤ νά κλέψῃ ἤ ἄλλην ἁμαρτίαν νά κάμῃ, αὐτό ἔχει νά ἀποθάνῃ καί ἔχει νά χάση τήν εὐμορφίαν, τήν ὑγείαν, τήν παχύτητα καί ὅλας του τάς δυνάμεις καί νά γίνη νεκρόν, ἄμορφον, χωρίς εἶδος, χωρίς κάλλος, χωρίς πνοήν· Συλλογίσου πώς αὐτό ἔχει νά ἐνταφιασθῆ μέσα εἰς ἔνα σκοτεινότατον τάφον καί ἐκεῖ νά διαλυθῆ καί νά γίνη φαγητόν τῶν σκωλήκων, βρωμερόν, συχαμερόν, σαπρία καί κονιορτός. ᾿Ενθυμήσου πόσον φόβον, πόσον πόνον, πόσην ἀγωνίαν μέλλεις νά λάβης, ὅταν χωρίζεται ἡ ψυχή σου ἀπό τό σῶμά σου, ὅταν σοῦ παραστέκωνται οἱ φοβεροί δαίμονες διά νά σέ ἁρπάσουν καί κανένας δέν εὑρίσκεται διά νά σέ βοηθήσῃ.
Τοῦτο τό ἴδιον ἐνθυμήσου, πώς ἔχει νά ἀκολουθήση καί εἰς ἐκεῖνο τό πρόσωπον, μέ τό ὁποῖον ἐσύ ἐπιθυμεῖς νά κάμης τήν ἁμαρτίαν· διατί αὐτό τό σῶμα, ὁποῦ ἐσύ τώρα τόσον ἀγαπᾶς καί ὀρέγεσαι, μετ᾿ ὀλίγον ἔχει νά κατασταθῆ μετά θάνατον, παρομοίως νεκρόν, ἄχαρον, συχαμερόν, σκωλήκων βρῶμα καί δυσωδία.... ῎Ετσι ἀναγινώσκομεν εἰς τό Γεροντικόν ὅτι ἕνας ἐνάρετος ἐγλύτωσεν ἀπό τήν πορνείαν, συλλογιζόμενος τί ἔχει νά γίνη μετά θάνατον τό σῶμα τῆς πόρνης, ἡ ὁποία ἐστέκετο ἔμπροσθέν του καί μέ πορνικά λόγια καί σχήματα τόν ἐπαρακίνει εἰς τήν ἀμαρτίαν.
Καί ἐπάνω εἰς ὅλα αὐτά ἐνθυμήσου πώς αὐτός ὁ θάνατος εἶναι τόσον αἰφνίδιος κλέπτης, εἰς τρόπον ὁποῦ δέν ἠξεύρεις πότε ἔρχεται εἰς τοῦ λόγου σου. ᾿Ενδέχεται νά ἔλθη ταύτην τήν ἡμέραν, τούτην τήν ὥραν, τούτην τήν στιγμήν καί σύ ὁπού ἐξημερώθης καλά, νά μή φθάσης νά ἰδῆς τήν ἐσπέραν, νά μή φθάσης νά ἐξημερωθῆς, καθώς εἶπεν ὁ Κύριος· "Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τήν ἡμέραν, οὐδέ τήν ὥραν, ἐν ἧ ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται" (Ματθ. κε, 1).
Συμπέρανε, λοιπόν, ἀδελφέ μου ἀπό τοῦτα, καί εἰπέ ἔτσι εἰς τόν ἑαυτό σου· "῎Αν ἐγώ ἔχω νά ἀποθάνω καί ἴσως μέ ἕνα αἰφνίδιον θάνατον, τί ἔχω νά γίνω ὁ ταλαίπωρος; τί θέλει μέ ὠφελήσει τότε, ἄν ἀπολαύσω ὅλας τοῦ κόσμου τάς ἡδονάς; τί θέλω κερδήσει, ἄν κάμω ταύτην τήν ἁμαρτίαν; τί θέλει μοῦ μείνῃ, ἄν πράξω τοῦτο τό κακόν; ὕπαγε ὀπίσω μου Σατανᾶ, καί κακέ λογισμέ· δέν θέλω σοῦ ἀκούσει εἰς τό νά ἁμαρτήσω"..... ῎Ετσι ἀναγινώσκομεν εἰς τόν Εὐεργετινόν (Σελ 24) ὅτι πολλοί ἀπό τούς Πατέρας μελετῶντες πάντοτε τόν θάνατον, δέν ἐκυριεύοντο ἀπό τά πάθη, οὔτε ἔπιπτον εἰς τάς ἁμαρτίας· ὅθεν καί ὀ ᾿Αββᾶς Εὐάγριος λέγει· "Μή ἐπιλάθη τῆς ἐξόδου, καί οὐκ ἔστι πλημμέλεια τῇ ψυχῇ σου"· καί ὁ ᾿Αββᾶς ῾Ησαίας· "῾Ο λογιζόμενος καθ᾿ ἡμέραν, καί λέγων ἐν ἑαυτῷ, ὅ,τι τήν σήμερον ἔχω ποιῆσαι εἰς τόν κόσμον, οὐδέποτε ἁμαρτήσει εἰς τόν Θεόν" (Εὐεργ. σελ. 27 καί 28). ῾Ο δέ Κλήμης ὁ Στρωματεύς λέγει· "Μνήμη θανάτου φυλάξεται ἁμαρτίας"· καί ὁ Μέγας Βασίλειος· "Μνήμη θανάτου ἀναγκαιοτέρα τροφῆς τῷ μετανοοῦντι". ᾿Αξιομνημόνευτος εἶναι καί ἡ συνήθεια, ὁποῦ εἶχεν ὁ θεῖος Πατήρ ἡμῶν ᾿Αθανάσιος ὁ ἐν τῷ ῎Αθῳ εἰς τήν αὐτοῦ μεγίστην Λαύραν· οὗτος γάρ, διά νά ἐνθυμοῦνται πάντοτε τόν θάνατον οἱ μαθηταί του, εἶχε διωρισμένον ἐπίτηδες ἕνα συνετόν ἀδελφόν νά πηγαίνῃ εἰς ὅλα τά ἐργαστήρια καί διακονήματα τῶν Μοναχῶν, κατά τήν τεσσαρακοστήν ἐν τῇ γ' ὥρα τῆς ἡμέρας, καί νά λέγῃ καθ᾿ ἑκάστην ταῦτα τά λόγια· "᾿Αδελφοί καί Πατέρες, προσέχωμεν ἑαυτοῖς ὅτι ἀποθνήσκομεν, ἀποθνήσκομεν, ἀποθνήσκομεν· μνημονεύσωμεν δέ καί τῆς αἰωνίου κολάσεως". Οἱ δέ ἀδελφοί ἀκούοντες ταῦτα, εὐθύς ἀνίσταντο εἰς προσευχήν, καί ψάλλοντες τό Τρισάγιον, πάλιν ἐκαθέζετο.
(‘Ελήφθη ἀπό τό ᾿Εξομολογητάριον τοῦ ῾Αγίου Νικοδήμου τοῦ ῾Αγιορείτου, ῎Εκδοσις Βιβλιοπωλείου Παναγόπουλος, σελ. 240-243).
Καί ἕν μικρόν σχόλιον: Οἱ ἄνθρωποι σήμερα σκοτιμένοι ἀπό τήν ἁμαρτία τῆς σαρκολατρείας, δέν θέλουν νά ἀκοῦνε γιά θάνατο, δέν θέλουν νά ἔχουν μνήμη θανάτου. Γι αὐτό τά ἀνωτέρω ἠχοῦν περίεργα καί τούς τρομάζουν. Εἶναι ὅμως ἀλήθειες πού πρέπει νά λέγωνται, νά γράφωνται καί νά δημοσιεύωνται, μήπως καί καμμιά ψυχή βγῆ μέσα ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί ἀκολουθήση τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ δρόμος τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ, ΑΡΙΘΜ ΦΥΛΛΟΥ 524 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2006)
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ
Προφυλακτικόν μεταχειρίζου, αδελφέ, τό νά ἐνθυμῆσαι τά ὑστερινά σου, ἤγουν τό νά μελετᾶς παντοτεινά τόν θάνατον σου, τήν φοβεράν κρίσιν τοῦ Θεοῦ, τήν αἰώνιον κόλασιν καί τήν αἰώνιον ἀπόλαυσιν τοῦ Παραδείσου· διατί ἡ ἐνθύμησις καί ὁ φόβος τούτων τῶν τεσσάρων γίνεται εἰς τοῦ λόγου σου, ὡσάν ἕνα δυνατόν χαλινάρι, τό ὁποῖον δέν σέ ἀφήνει νά ἁμαρτήσῃς· καθώς λέγει διά τοῦ Σειράχ τοῦ Πνεῦμα τό ῞Αγιον· "Μιμνήσκου τά ἔσχατά του, καί εἰς τόν αἰῶνα οὐ μή ἀμαρτήσῃς" (Σειράχ ζ,36).
῞Οταν λοιπόν ὁ πονηρός λογισμός καί ὁ διάβολος καί τά πάθη σέ πολεμοῦν καί σέ παρακινοῦν νά ἁμαρτήσης, βάλε ἔμπροσθέν σου τόν θάνατον καί συλλογίσου πώς αὐτό τό σῶμα σου, ὁποῦ τώρα ἐπιθυμεῖ νά πορνεύση ἤ νά φονεύση ἤ νά κλέψῃ ἤ ἄλλην ἁμαρτίαν νά κάμῃ, αὐτό ἔχει νά ἀποθάνῃ καί ἔχει νά χάση τήν εὐμορφίαν, τήν ὑγείαν, τήν παχύτητα καί ὅλας του τάς δυνάμεις καί νά γίνη νεκρόν, ἄμορφον, χωρίς εἶδος, χωρίς κάλλος, χωρίς πνοήν· Συλλογίσου πώς αὐτό ἔχει νά ἐνταφιασθῆ μέσα εἰς ἔνα σκοτεινότατον τάφον καί ἐκεῖ νά διαλυθῆ καί νά γίνη φαγητόν τῶν σκωλήκων, βρωμερόν, συχαμερόν, σαπρία καί κονιορτός. ᾿Ενθυμήσου πόσον φόβον, πόσον πόνον, πόσην ἀγωνίαν μέλλεις νά λάβης, ὅταν χωρίζεται ἡ ψυχή σου ἀπό τό σῶμά σου, ὅταν σοῦ παραστέκωνται οἱ φοβεροί δαίμονες διά νά σέ ἁρπάσουν καί κανένας δέν εὑρίσκεται διά νά σέ βοηθήσῃ.
Τοῦτο τό ἴδιον ἐνθυμήσου, πώς ἔχει νά ἀκολουθήση καί εἰς ἐκεῖνο τό πρόσωπον, μέ τό ὁποῖον ἐσύ ἐπιθυμεῖς νά κάμης τήν ἁμαρτίαν· διατί αὐτό τό σῶμα, ὁποῦ ἐσύ τώρα τόσον ἀγαπᾶς καί ὀρέγεσαι, μετ᾿ ὀλίγον ἔχει νά κατασταθῆ μετά θάνατον, παρομοίως νεκρόν, ἄχαρον, συχαμερόν, σκωλήκων βρῶμα καί δυσωδία.... ῎Ετσι ἀναγινώσκομεν εἰς τό Γεροντικόν ὅτι ἕνας ἐνάρετος ἐγλύτωσεν ἀπό τήν πορνείαν, συλλογιζόμενος τί ἔχει νά γίνη μετά θάνατον τό σῶμα τῆς πόρνης, ἡ ὁποία ἐστέκετο ἔμπροσθέν του καί μέ πορνικά λόγια καί σχήματα τόν ἐπαρακίνει εἰς τήν ἀμαρτίαν.
Καί ἐπάνω εἰς ὅλα αὐτά ἐνθυμήσου πώς αὐτός ὁ θάνατος εἶναι τόσον αἰφνίδιος κλέπτης, εἰς τρόπον ὁποῦ δέν ἠξεύρεις πότε ἔρχεται εἰς τοῦ λόγου σου. ᾿Ενδέχεται νά ἔλθη ταύτην τήν ἡμέραν, τούτην τήν ὥραν, τούτην τήν στιγμήν καί σύ ὁπού ἐξημερώθης καλά, νά μή φθάσης νά ἰδῆς τήν ἐσπέραν, νά μή φθάσης νά ἐξημερωθῆς, καθώς εἶπεν ὁ Κύριος· "Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τήν ἡμέραν, οὐδέ τήν ὥραν, ἐν ἧ ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται" (Ματθ. κε, 1).
Συμπέρανε, λοιπόν, ἀδελφέ μου ἀπό τοῦτα, καί εἰπέ ἔτσι εἰς τόν ἑαυτό σου· "῎Αν ἐγώ ἔχω νά ἀποθάνω καί ἴσως μέ ἕνα αἰφνίδιον θάνατον, τί ἔχω νά γίνω ὁ ταλαίπωρος; τί θέλει μέ ὠφελήσει τότε, ἄν ἀπολαύσω ὅλας τοῦ κόσμου τάς ἡδονάς; τί θέλω κερδήσει, ἄν κάμω ταύτην τήν ἁμαρτίαν; τί θέλει μοῦ μείνῃ, ἄν πράξω τοῦτο τό κακόν; ὕπαγε ὀπίσω μου Σατανᾶ, καί κακέ λογισμέ· δέν θέλω σοῦ ἀκούσει εἰς τό νά ἁμαρτήσω"..... ῎Ετσι ἀναγινώσκομεν εἰς τόν Εὐεργετινόν (Σελ 24) ὅτι πολλοί ἀπό τούς Πατέρας μελετῶντες πάντοτε τόν θάνατον, δέν ἐκυριεύοντο ἀπό τά πάθη, οὔτε ἔπιπτον εἰς τάς ἁμαρτίας· ὅθεν καί ὀ ᾿Αββᾶς Εὐάγριος λέγει· "Μή ἐπιλάθη τῆς ἐξόδου, καί οὐκ ἔστι πλημμέλεια τῇ ψυχῇ σου"· καί ὁ ᾿Αββᾶς ῾Ησαίας· "῾Ο λογιζόμενος καθ᾿ ἡμέραν, καί λέγων ἐν ἑαυτῷ, ὅ,τι τήν σήμερον ἔχω ποιῆσαι εἰς τόν κόσμον, οὐδέποτε ἁμαρτήσει εἰς τόν Θεόν" (Εὐεργ. σελ. 27 καί 28). ῾Ο δέ Κλήμης ὁ Στρωματεύς λέγει· "Μνήμη θανάτου φυλάξεται ἁμαρτίας"· καί ὁ Μέγας Βασίλειος· "Μνήμη θανάτου ἀναγκαιοτέρα τροφῆς τῷ μετανοοῦντι". ᾿Αξιομνημόνευτος εἶναι καί ἡ συνήθεια, ὁποῦ εἶχεν ὁ θεῖος Πατήρ ἡμῶν ᾿Αθανάσιος ὁ ἐν τῷ ῎Αθῳ εἰς τήν αὐτοῦ μεγίστην Λαύραν· οὗτος γάρ, διά νά ἐνθυμοῦνται πάντοτε τόν θάνατον οἱ μαθηταί του, εἶχε διωρισμένον ἐπίτηδες ἕνα συνετόν ἀδελφόν νά πηγαίνῃ εἰς ὅλα τά ἐργαστήρια καί διακονήματα τῶν Μοναχῶν, κατά τήν τεσσαρακοστήν ἐν τῇ γ' ὥρα τῆς ἡμέρας, καί νά λέγῃ καθ᾿ ἑκάστην ταῦτα τά λόγια· "᾿Αδελφοί καί Πατέρες, προσέχωμεν ἑαυτοῖς ὅτι ἀποθνήσκομεν, ἀποθνήσκομεν, ἀποθνήσκομεν· μνημονεύσωμεν δέ καί τῆς αἰωνίου κολάσεως". Οἱ δέ ἀδελφοί ἀκούοντες ταῦτα, εὐθύς ἀνίσταντο εἰς προσευχήν, καί ψάλλοντες τό Τρισάγιον, πάλιν ἐκαθέζετο.
(‘Ελήφθη ἀπό τό ᾿Εξομολογητάριον τοῦ ῾Αγίου Νικοδήμου τοῦ ῾Αγιορείτου, ῎Εκδοσις Βιβλιοπωλείου Παναγόπουλος, σελ. 240-243).
Καί ἕν μικρόν σχόλιον: Οἱ ἄνθρωποι σήμερα σκοτιμένοι ἀπό τήν ἁμαρτία τῆς σαρκολατρείας, δέν θέλουν νά ἀκοῦνε γιά θάνατο, δέν θέλουν νά ἔχουν μνήμη θανάτου. Γι αὐτό τά ἀνωτέρω ἠχοῦν περίεργα καί τούς τρομάζουν. Εἶναι ὅμως ἀλήθειες πού πρέπει νά λέγωνται, νά γράφωνται καί νά δημοσιεύωνται, μήπως καί καμμιά ψυχή βγῆ μέσα ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί ἀκολουθήση τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ δρόμος τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ, ΑΡΙΘΜ ΦΥΛΛΟΥ 524 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2006)
Comments
Post a Comment