ΘΕΟΘΕΝ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ

Ο ΚΗΡΥΞ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΝ ΦΥΛΛΑΔΙΟΝ Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗΝ

ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΥΠΟ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΗΡΥΚΟΥ  ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΤΤΗΣ, ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ Ε ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΜΗΝΑ ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΚΑΙ ΒΙΚΕΝΤΙΟΥ ΤΗΣ ΣΤΕΓΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ  ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ: ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ:  ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 25 ΚΑΙ ΟΡΦΕΩΣ 40 ΚΑΤΩ ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ

ΤΕΥΧΟΣ   1088                ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ  2019

Διά τήν ἰστοσελίδα

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

"ΘΕΟΘΕΝ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ"

ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ

ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1925 ΚΑΙ 1937.

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟΥ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΟΡΩΠΙΟΥ

ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΚΟΡΩΠΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ἐπειδή πλησιάζει ἡ μεγάλη ἑορτή τῆς Παγκοσμίου Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, καθ’ ἥν ἡ Γνησία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τιμᾶ καί γεραίρει καί τό θαῦμα τῆς  «ΘΕΟΘΕΝ  ΒΕΒΑΙΩΣΕΩΣ, ἤτοι τό θαῦμα τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τήν 14ην Σεπτ. 1925, εἰς τό  παρά τό Ὑμηττόν Ναύδριον τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὅπου 2000 ὀρθόδοξοι ἐτέλουν διωκόμενοι Ἱεράν Ἀγρυπνίαν, δημοσιεύομεν ἐνταῦθα τήν ὑπό τόν ἀνωτέρω τίτλον ὁμιλίαν τοῦ κ. Ἀντωνίου Μάρκου, ἡ ὁποία ἐξεφωνήθη κατά τήν ἑπερινήν ἐκδήλωσιν τῆς Κυριακῆς 14 Σεπτεμβρίου 1998 εἰς τόν Ἐπισκοπικόν ἱερόν Ναόν Ἁγίας Αἰκατερίνης.

Βελτιωμένο κείμενο ὁμιλίας γενομένης κατά τήν ἑσπερινήν ἐκδήλωσιν τῆς Κυριακῆς 14ης Σεπτεμβρίου 1998, ἐκ. ἡμ., εἰς τόν ῾Ιερόν Μητροπολιτικόν Ναόν τῆς ῾Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αἰκατερίνης Στρογγύλης Κορωπίου ᾿Αττικῆς, κατά τήν ἐκδήλωσιν μνήμης τῆς Γ' ᾿Εμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τήν 14η Σεπτεμβρίου 1925, καθ᾿ἥν ἐγένετο καί ἐκτενής ἀναφορά εἰς τήν ἐπέτειον τῆς συμπληρώσεως πεντήκοντα ἐτῶν ἀπό τῆς εἰς ᾿Επίσκοπον χειροτονίας τοῦ Μακαριωτάτου ᾿Αρχιεπισκόπου ᾿Αθηνῶν καί πάσης ῾Ελλάδος κ.κ. ᾿Ανδρέου (1948-1998)

Η ΕΚΔΟΣΙΣ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

"ΘΕΟΘΕΝ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ"

ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ

ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1925 ΚΑΙ 1937.

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ

ΕΚΔΗΛΩΣΙΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ Γ' ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ

ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ  (14.9.1925)

Τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς 14ης Σεπτεμβρίου 1998 (ἐ. ἡμ.), ἑορτῆς τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, πραγματοποιήθηκε στόν ῾Ιερό Μητροπολιτικό Ναό ῾Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αἰκατερίνης Στρογγύλης Κορωπίου, ἡ καθιερωμένη ἀπό τριετίας ᾿Εκδήλωσις Μνήμης τῆς Γ' ᾿Εμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (14η Σεπτεμβρίου 1925), τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς. Σημειώνουμε, ὅτι εἰς ἀνάμνησιν τοῦ μεγάλου θαύματος τῆς "Θεόθεν Βεβαιώσεως" τοῦ 1925, ἔχει ὑψωθεῖ στόν περιβάλλοντα χῶρο τοῦ Ναοῦ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, Σταυρός ὕψους 18 περίπου μέτρων.

῾Η ἐκδήλωσις περιελάμβανε ῾Εσπερινό στόν ναό, λιτάνευσι τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέχρι τοῦ ἀναθηματικοῦ Σταυροῦ, ὅπου καί ἐψάλησαν οἱ Χαιρετισμοί τοῦ "Μακαρίου Ξύλου" καί κατά τήν ἐπιστροφή εἰς τόν Ναό σχετική ὁμιλία ὑπό τοῦ κ. ᾿Αντωνίου Μάρκου.  Παρέστησαν ὁ οἰκεῖος ᾿Επίσκοπος Σεβ. Μητροπ. Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Κήρυκος, ὁ ἐφημέριος ῾Ιερεύς π. ᾿Ανδρέας Σίντνιεφ, κληρικοί τοῦ λεκανοπεδίου καί δεκάδες εὐσεβῶν χριστιανῶν.  Τόν ὁμιλητή παρουσίασε ὁ Σεβ/τος κ. Κήρυκος, ἐπελόγισε δέ ὁ ῾Ιερεύς π. Δημήτριος Τσαρκατζόγλου.

Στήν συνέχεια δημοσιεύεται βελτιωμένο τό κείμενο τῆς ὁμιλίας "πρός οἰκοδομήν" τῶν εὐλαβῶν ἀναγνωστῶν. Προβαίνουμε δέ εἰς τήν ἔκδοσιν αὐτῆς τῆς πολύ σημαντικῆς ὁμιλίας (ἡ ὁποία σ᾿ ἕνα σημαντικόν μέρος ἀναφέρεται στήν πεντακονταετηρίδα ἀπό τήν χειροτονία τοῦ Μακαριωτάτου ᾿Αρχιεπισκόπου ᾿Αθηνῶν καί πάσης ῾Ελλάδος κ. ΑΝΔΡΕΟΥ 1948-1998),  διότι πιστεύουμε ὅτι μέ τήν ὑπόμνησι τῶν θαυμάτων τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τῶν ἐτῶν 1925 καί 1937, καί τῶν ἱστορικῶν γεγονότων τοῦ ᾿Αγῶνος,  συμβάλλουμε στήν ἀναζωπύρωσι τοῦ ζήλου τῶν ᾿Ορθοδόξων καί τῆς ἱστορικῆς μνήμης, πού εἶναι ἀπαραίτητα διά τόν ἀγῶνα στόν ὁποῖον καλεῖται νά δώσῃ τήν μαρτυρία του ὁ σύγχρονος  ᾿Ορθόδοξος Χριστιανός.

᾿Εκ τοῦ ῾Ιεροῦ Ἐπισκοπείου ῾Αγίας Αἰκατερίνης.

Η  ΟΜΙΛΙΑ

ΑΙ  "ΘΕΟΘΕΝ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ"

ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1925 ΚΑΙ 1937

Σεβασμιώτατε,

Σεβαστοί Πατέρες, ᾿Αγαπητοί ἀδελφοί.

῾Η χάρις τοῦ Παναγίου Θεοῦ μᾶς συγκέντρωσε σήμερα ἐδῶ, στόν ῾Ιερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς ῾Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αἰκατερίνης, γιά νά τιμήσουμε σάν ἐλάχιστα μέλη τῆς ῾Αγίας τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας (στά ὅρια τῆς τοπικῆς ᾿Εκκλησίας, τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς), δύο σημαντικές ἐπετείους, δύο γεγονότα μεγάλης σημασίας πού σημαδεύουν τήν σύγχρονη ἐκκλησιαστική ἱστορία.  Τίς "θεόθεν βεβαιώσεις" τῆς ἱερότητας τοῦ ᾿Αγῶνος τῶν ᾿Ορθοδόξων κατά τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῆς εἰσαγωγῆς τῆς παπικῆς καινοτομίας τοῦ νέου ἡμερολογίου, τίς ἐμφανίσεις δηλαδή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στήν ᾿Αττική τό 1925 καί στήν Κρήτη τό 1937.

῾Η ἐκδήλωσις αὐτή, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἤδη θεσμό γιά τήν ῾Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς, φέτος ἐντάσσεται στίς γενικώτερες ἐκδηλώσεις τιμῆς πρός τόν Σεπτό Προκαθήμενο τῆς ᾿Εκκλησίας μας, Μακαριώτατο ᾿Αρχιεπίσκοπο ᾿Αθηνῶν καί πάσης ῾Ελλάδος κ.κ. ΑΝΔΡΕΑ, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως 50ετίας ἀπό τήν χειροτονία του σέ ἐπίσκοπο (13η Σεπτεμβρίου 1948).

Βεβαίως, ὅσα ἀφοροῦν τίς "θεόθεν βεβαιώσεις", εἶναι ἀρκετά γνωστά στό ποίμνιο τῆς μαρτυρικῆς μας ᾿Εκκλησίας. ῞Ομως, "δίκαιον ἡγοῦμαι - κατά τήν ἔκφραση τοῦ ᾿Αποστόλου Πέτρου - διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει, καίπερ εἰδότας καί ἐστηριγμένους ἐν τῇ παρούσῃ ἀληθείᾳ" (Β' Πέτρ. Α' 16).  Δηλαδή, "νομίζω δίκαιο νά σᾶς κρατήσω ξύπνιους μέ τήν ὑπόμνηση, ἄν καί γνωρίζετε καί εἶστε στηριγμένοι στήν ἀλήθεια τῆς πίστεως".

Οἱ "θεόθεν βεβαιώσεις" τῶν ἐτῶν 1925 καί 1937, ἐντάσσονται στά θαύματα γιά τά ὁποῖα γράφει στό ῾Ιερό Πηδάλιο ὁ ἱερός Νικόδημος ὁ ῾Αγιορείτης: "῞Οτι περισσότερον εὐαρεστεῖται ὁ Θεός εἰς τήν τάξιν τοῦ Πασχαλίου καί ἁπλῶς εἰπεῖν τοῦ Καλανταρίου (ἡμερολογίου) τοῦ ἐδικοῦ μας, παρά εἰς τήν ἀκρίβειαν τοῦ Πασχαλίου καί Καλανταρίου τῶν Λατίνων, φανερόν εἶναι ἀπό τά θαύματα ὁποῦ ἔδειξε καί δεικνύει ἕως τώρα δι᾿ αὐτό" (῾Ι. Πηδάλιο, σελ. 9, ὑποσημείωσις, ὅπου ἀναφέρονται τρία σχετικά θαύματα).

Οἱ ᾿Εμφανίσεις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔγιναν σέ περίοδο κρίσιμη γιά τόν ᾿Αγῶνα τῶν Γνησίων ᾿Ορθοδόξων στόν χῶρο τῆς ῾Ελληνικῆς ᾿Εκκλησίας.  Σέ περίοδο κατά τήν ὁποία οἱ καινοτόμοι εἶχαν χλευαστικά καί μειωτικά ὀνομάσει τούς ᾿Ορθοδόξους "παλαιοημερολογίτες" καί τούς κατηγοροῦσαν σάν σχισματικούς. ῞Ομως οἱ μακαριστοί πατέρες μας εἶχαν βαθειά τήν πίστη καί βεβαία τήν συνείδηση, ὅτι δέν δημιούργησαν σχίσμα - ἀφοῦ σχίσμα δημιουργεῖται μόνον ὅταν ἕνα τμῆμα κλήρου καί λαοῦ διακόπτει κοινωνία μέ τόν κανονικό ᾿Επίσκοπο "ἀναιτίως", "ἀνευλόγως" καί μέ πρόφασι "ζητημάτων ἰασίμων" ἤ παραπτωμάτων τῶν ᾿Αρχιερέων (κατά τούς ῾Ιερούς Κανόνες ΛΑ' ᾿Αποστολικό, ΙΕ' τῆς Πρωτοδευτέρας ῾Αγίας Συνόδου καί Α' τοῦ Μεγάλου Βασιλείου) - ἀλλά ὅτι χωρίσθηκαν ἀπό καινοτόμους ποιμένες γιά λόγους πίστεως καί ὁμολογίας (ΙΕ' Κανόνας τῆς ῾Αγίας Πρωτοδευτέρας Συνόδου) καί παρέμειναν γνήσια μέλη τῆς ῾Αγίας τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας. Σέ περίοδο ἀκόμη ἀστυνομικῶν μέτρων καί μεσαιωνικῶν διωγμῶν, ὅταν τήν ποιμαντική ἀνεπάρκεια τῶν καινοτόμων ᾿Αρχιερέων εἶχε ἀντικαταστήσει ἡ ἀντλία τῆς Πυροσβεστικῆς καί τό ραβδί τοῦ χωροφύλακα.

Γιά τήν ῾Ιστορία, ἐπιβάλλεται νά γίνει μία σύντομη ἀναφορά στίς τέσσερεις συνολικά ᾿Εμφανίσεις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στήν δισχιλιετή ἱστορική πορεία τῆς ᾿Εκκλησίας.

28η ᾿Οκτωβρίου 312 μ.Χ.

῾Η Α' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

Πρόκειται γιά τήν πλέον γνωστή ἀπό τίς τέσσερεις ᾿Εμφανίσεις. ῎Εγινε στόν Μεγάλο Κωνσταντῖνο τήν παραμονή τῆς κρίσιμης μάχης μέ τόν Μαξέντιο, πού ἔγινε στήν Μουλβία γέφυρα ἔξω ἀπό τήν Ρώμη.  Κατά τούς ἱστορικούς, "ὁ καλός Κωνσταντῖνος, ἱστάμενος εἴς τι ὑψηλόν σημεῖον πλησίον τοῦ ἐχθροῦ, παρετήρει μέ λύπην τά ἐχθρικά στρατεύματα καί διελογίζετο πῶς θά δυνηθεῖ νά κατανικήσῃ τοσοῦτον ἄπειρον πλῆθος. ᾿Ενῶ δέ ἵστατο οὕτω σκυθρωπός καί συλλογιζόμενος, εἶδεν εἰς τόν οὐρανόν ἐν ὥρᾳ μεσημβρίας τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, δι᾿ ἀστέρων συντεθειμένον.  Πέριξ δέ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἦσαν γράμματα ἑλληνικά, τά ὁποῖα ἔγραφον, "Κωνσταντῖνε, ἐν τούτῳ νίκα".  (Μεγ. Συναξαριστής τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, ἔκδοσις ἐπ. Ματθαίου Λαγγῆ, τ. Μαΐου, ἐκδ. 1977, σελ. 519-520).

Τό θαυμαστό αὐτό γεγονός συνεχίσθηκε καί τήν νύκτα, ὅταν ἐμφανίσθηκε "καθ᾿ ὕπνον" στόν Κωνσταντῖνο ὁ ᾿Εσταυρωμένος ᾿Ιησοῦς καί τοῦ εἶπε: "῎Εγειραι καί κατασκεύασον ἕνα Σταυρόν, καθώς αὐτός τόν ὁποῖον εἶδες, βάσταζε δέ αὐτόν εἰς τούς πολέμους μετά πίστεως ἵνα νικᾶς τούς πολεμίους σου πάντοτε".

᾿Αμέσως μετά τήν ἐμφάνιση αὐτή τοῦ Κυρίου, ὁ Κωνσταντῖνος εἶδε τόν Τίμιον Σταυρόν ὁλόφωτο στόν οὐρανό, βγαίνοντας ἀπό τήν σκηνή του.  Μέ πίστη στήν δύναμη τοῦ ᾿Εσταυρωμένου, μέ πίστη στήν δύναμη τῆς νέας θρησκείας, μέ τόν Τίμιο Σταυρό σημαία του καί ὁδηγό του, πολέμησε καί νίκησε καί θεμελίωσε τήν πρώτη χριστιανική αὐτοκρατορία στήν ῾Ιστορία, μία αὐτοκρατορία ἡ ὁποία μεγαλούργησε γιά διάστημα μεγαλύτερο τῶν 11 αἰώνων (1100 ἐτῶν) καί διεφύλαξε καί μετέδωσε τήν ᾿Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη καί εὐσέβεια.

7η Μαΐου 346 μ.Χ.

῾Η Β' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

Παραχωρήθηκε ἀπό τόν Πανάγιο Θεό στά ῾Ιεροσόλυμα, κατά τήν περίοδο τῆς βασιλείας τοῦ υἱοῦ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου Κωνσταντίου (337-361) καί τῆς πατριαρχείας τοῦ ἁγίου Κυρίλλου.  Κατά τούς χρονογράφους, "συνίστατο ὁ φανείς Τίμιος Σταυρός ὅλος ἐκ θείου φωτός, τόν ὁποῖον ἔβλεπεν πᾶς ὁ λαός, ἐφαίνετο δέ ἐξηπλωμένος ἐπί τοῦ ῾Αγίου Γολγοθᾶ καί ἀπό τοῦτον ἕως τοῦ ῎Ορους τῶν ᾿Ελαιῶν, τόσον δέ λαμπρός ἦτο, ὥστε μέ τάς μαρμαρυγάς καί τήν φωτοβολίαν του ἐσκέπαζε τάς ἀκτῖνας τοῦ ἡλίου" (Μέγ.  Συναξαριστής, αὐτ., σελ. 159).

14η Σεπτεμβρίου 1925.

῾Η Γ' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

Πρόκειται γιά τό ἐξαίσιο ἐκεῖνο θαῦμα μέ τό ὁποῖο ὁ Θεός ἐπιβράβευσε τόν ἀγῶνα καί στήριξε τήν πίστη τῶν ἀγωνιζομένων Γνησίων ᾿Ορθοδόξων.  Συνέβη τήν νύκτα τῆς 13ης πρός 14η Σεπτεμβρίου (κατά τό πάτριο ἑορτολόγιο) τοῦ ἔτους 1925, στήν περιοχή τῆς ᾿Αττικῆς, στό Μονύδριο τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Θεολόγου (στόν σημερινό Χολαργό), κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας 2.000 περίπου ᾿Ορθοδόξων, μέ λειτουργό τόν ζηλωτή ῾Ιερέα ᾿Ιωάννη Φλῶρο.

"Τόν ἀπεθαύμασαν - γράφτηκε σχετικά - χιλιάδες πιστῶν καί ἄλλων, δεκάδων ἀστυνομικῶν καί φρουρῶν, πού ἐκραύγαζον τό "Κύριε ἐλέησον".  Μέ τήν τρίτην αὐτήν ἐμφάνισιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἠσχολήθη ἐκτενῶς καί ὁ ἡμερήσιος τύπος τῆς ἐποχῆς, ὁ ὁποῖος ἐπεβεβαίωσε τό θαῦμα, ὅτι ἔγινε θαῦμα.

῾Ο Ζωηφόρος Σταυρός κατά τάς νυκτερινάς ἐκείνας ὥρας ὑπερέλαμπεν.  Αἱ διαστάσεις του ἦταν πελώριαι...  Τό φῶς Του ἡμίσειαν ὥραν περιέλαμπε καί ἐφώτιζε τό ἐξωκκλήσιον τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Θεολόγου, ἀλλά καί τά πρόσωπα τῶν πιστῶν" (ἐφημερίδα "Φύλακες ᾿Ορθοδοξίας", φ. 7/Σεπτ. 1979, σελ. 58).

"Σταυρός πύρινος καί περίλαμπρος ἐξ οὐρανοῦ - γράφει ὁ μακαριστός Πρωτοσύγκελλος τῆς ᾿Εκκλησίας μας Πρωθιερεύς Εὐγένιος Τόμπρος - κατήρχετο καί περιήρχετο τοῦ ῾Ιεροῦ Ναοῦ, καταλάμπων ὡς φῶς τῆς ἡμέρας. ῾Η θεοσημεία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐνέπλησε τρόμου τούς μαινομένους διώκτας καί ἐκράτησεν αὐτῶν τάς χεῖρας. ᾿Αλλά καί ἐπλήρωσε χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως τά πλήθη τῶν πιστῶν, μετά δακρύων πιπτόντων εἰς τά γόνατα, ὑμνούντων, εὐχαριστούντων καί δοξολογούντων τό θεσπέσιον τοῦ Κυρίου.  Τό θαῦμα κατέδειξεν περιτράνως συνέπνευσιν τοῦ Θεοῦ εἰς τό ἑδραίωμα τῆς ἀπερικλείστου Πίστεώς μας" ("Βίος καί ἔργα ᾿Αρχιεπισκόπου Ματθαίου", 1963, σελ. 88).

14η Σεπτεμβρίου 1937.

῾Η Δ' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

῾Η Δ' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ συνέβη στήν νότια Κρήτη, στό ῎Ορος Κόφινας, τό βράδυ τῆς 13ης πρός 14η Σεπτεμβρίου 1937 (ἐ. ἡμ.), κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας πρός τιμήν τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

Τό 1987 ἡ ῾Ιερά Μητρόπολις Κρήτης εἶχε τήν ἰδιαίτερη εὐλογία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς 50ετηρίδος τῆς Δ' αὐτῆς ᾿Εμφανίσεως, μάλιστα παρουσίᾳ καί τοῦ Μακ. ᾿Αρχιεπισκόπου κ.κ. ΑΝΔΡΕΟΥ. ῾Ο ἑορτασμός αὐτός στάθηκε ἀφορμή νά ἀναζητηθοῦν οἱ ἐπιζῶντες αὐτόπτες μάρτυρες καί νά δημοσιευθοῦν στόν "Κήρυκα" δεκάδες σελίδες ἱστορικῶν καί ἀγωνιστικῶν λεπτομερειῶν.

῾Η θεοσημεία καί "θεόθεν βεβαίωσις" τῆς Δ' ᾿Εμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στο ῎Ορος Κόφινας, ἔγινε κατά τήν διάρκεια ἀγρυπνίας πού εἶχαν ὀργανώσει οἱ "αὐστηροί καί ἀσκητικοί Γεροντάδες τῆς Μονῆς Κουδουμᾶ", μέ λειτουργούς τούς μακαριστούς πλέον ῾Ιερεῖς τῶν Γ.Ο.Χ. Χαράλαμπο Σταματάκη καί Δημήτριο Βεργετάκη.  Γιά τήν συνέχεια δανειζόμεθα τήν φωνή τοῦ "Κήρυκος" τοῦ ἔτους 1987.

"Τόπος συναντήσεως τῶν πιστῶν εἶχε ὁρισθεῖ τό ἐξωκκλήσι τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου, 300 περίπου μέτρα κάτω ἀπό τήν κορυφή τοῦ Κόφινα, μέ σκοπό ἀπό ἐκεῖ νά γίνει ἡ ἀνάβασις πρός τήν κορυφή, ὅπου ὑπάρχει ἐξωκκλήσιο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. ῾Εκατοντάδες πιστοί, ἄνθρωποι ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς Κρήτης, ἄνθρωποι πού περπάτησαν καί δύο ἡμέρες γιά νά φθάσουν, εἶναι συγκεντρωμένοι στό ἐξωκκλήσιο τῆς Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου.  Οἱ ἄσχημες καιρικές συνθῆκες ὅμως πού ἐπικρατοῦσαν στήν κορυφή τοῦ Σταυροῦ, ἐμπόδισαν τήν ἀνάβαση τῶν πιστῶν καί ἔτσι ἀποφασίσθηκε ἡ ἀγρυπνία νά γίνει ἐκεῖ.

῏Ηταν περίπου 10 τό βράδυ, ὅταν κατέφθασε "ἐπί τόπου" καί ἀστυνομική δύναμη μέ ἐπικεφαλῆς τόν ᾿Ανθυπομοίραρχο Καραμπινάκη (ἀπό τό χωριό Κανδῆλα), μέ σκοπό τήν... ὑπεράσπιση τῆς τάξεως.  Αὐτή φαίνεται ἦταν ἡ οἰκονομία τοῦ Θεοῦ, νά βρίσκωνται καί ὄργανα τῆς Πολιτείας παρόντα, γιά νά ὁμολογηθεῖ ἔπειτα καί ἀπό ξένα στόματα τό ἐξαιρετικό γεγονός.

Περίπου τά μεσάνυκτα, οἱ ῾Ιερεῖς ἄρχισαν νά ψάλλουν τούς Χαιρετισμούς στόν Τίμιο Σταυρό... ῾Ο ζῆλος τῶν πιστῶν ἦταν μεγάλος. ῞Ολοι προσηύχοντο γονατιστοί, ἐπαναλαμβάνοντας τό "χαῖρε ξύλον μακάριον" καί τό "ἀλληλούϊα".  Τότε ἀκριβῶς συνέβη ἡ ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. ᾿Απότομα ἡ θύελλα κόπασε καί ἡ ὀμίχλη ὑποχώρησε καί διαλύθηκε.  Φάνηκε τότε ἡ κορυφή τοῦ βουνοῦ καί τό ἐκκλησάκι τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. ᾿Αμέσως μετά ἡ νύκτα φωτίσθηκε ἀπό τό λαμπρό καί ἐξαίσιο φῶς πού ἐξέπεμπε ὁ Τίμιος Σταυρός τοῦ Κυρίου μας, ὁ ῾Οποῖος εἶχε ἐμφανισθεῖ στήν κορυφή καί μέ τίς ἀκτίνες Του καταύγαζε τόν ναό καί τήν γύρω περιοχή.  Μετά ἀπό ἀρκετή ὥρα ὁ Τίμιος Σταυρός μετακινήθηκε ἀπό τόν Κόφινα πρός τήν κορυφή τοῦ Ψηλορείτη (ὅπου σέ ὕψος 2.456 μέτρων ὑπάρχει ἐπίσης ναΐσκος πρός τιμήν τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ).

Εἶναι δύσκολο νά ἑρμηνευθοῦν καί νά περιγραφοῦν οἱ στιγμές ἐκεῖνες καί τά συναισθήματα τῶν πιστῶν.  Καί τοῦτο διότι τέτοιες στιγμές σταματᾶ τό μυαλό καί ἡ λογική τοῦ ἀνθρώπου, καταργεῖται ὁ χρόνος καί μένει μόνον τό βίωμα τοῦ θαύματος, τό ὁποῖο κατά τήν ἄφατο οἰκονομία Του παραχωρεῖ ὁ Θεός" ("Κήρυξ Γνησίων ᾿Ορθοδόξων", τ. 1987, σελ. 264 καί 328-329).

Οἱ "Θεόθεν Βεβαιώσεις" μηνύματα τοῦ Οὐρανοῦ

Σεβαστοί μου καί ἀγαπητοί μου,

Οἱ "Θεόθεν Βεβαιώσεις" τοῦ 1925 καί τοῦ 1937, ἦταν (καί εἶναι) μήνυμα τοῦ Οὐρανοῦ ἀμφίπλευρο.  Καί πρός τούς κακοδόξους, ἀλλά καί πρός τούς ᾿Ορθοδόξους.  Πρός τούς κακοδόξους ἦσαν "θαύματα ἐλεγκτικά κατά τοῦ νέου ἡμερολογίου" (῾Ιερομ. Βαρθολομαίου, "῾Η ἀλήθεια καί ἡ πλάνη", 1967, σελ. 49) καί "ἐνέπλησαν τρόμον τούς μαινομένους διώκτας καί ἐκράτησαν αὐτῶν τάς χεῖρας" (Πρωθιερέως Εὐγενίου Τόμπρου, "Βίος καί ἔργα ᾿Αρχιεπισκόπου Ματθαίου", 1963, σελ. 88). ᾿Αποτέλεσαν "μίαν ἐπί πλέον ἐπίσημον θεόθεν βεβαίωσιν περί τῆς ὀρθότητος τῶν ἐπί τοῦ προκειμένου πεποιθήσεων τῶν ἀκολουθούντων τό παλαιόν ἐκκλησιαστικόν ἡμερολόγιον", ἔδωσαν δέ "καί εἰς τούς διευθύνοντας σήμερον τά τῆς ᾿Εκκλησίας χεῖρα βοηθείας οὐρανόθεν, πρός ἀναθεώρησιν τῆς ἀντικανονικῆς ἀποφάσεώς των περί εἰσαγωγῆς εἰς τήν ᾿Εκκλησίαν μας μονομερῶς τοῦ νέου ἑορτολογίου, δι᾿ ἀποσχίσεως ἐκ τοῦ μεγάλου Σώματος τῆς ᾿Ορθοδοξίας" (Μοναχοῦ ᾿Αρσενίου Κοτέα, "Κέντρα τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας", 1925, σελ. 67).

Δυστυχῶς ὅμως, οἱ καινοτόμοι δέν βρῆκαν τήν δύναμη καί τόν τρόπο τῆς ἐπιστροφῆς. ῞Οπως στήν περίπτωση τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἡ Α' ᾿Εμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὑπῆρξε ἀφορμή σωτηρίας μόνον τοῦ ἰδίου, ἀλλά ὄχι καί τοῦ τότε εἰδωλολατρικοῦ κόσμου, ἔτσι καί οἱ Γ' καί Δ' ᾿Εμφανίσεις δέν συγκίνησαν τόν χῶρο τῆς καινοτομίας.  Οἱ τότε ποιμένες τῆς Νεοημερολογιτικῆς ᾿Εκκλησίας δέν διδάχθηκαν, δέν διόρθωσαν τήν πορεία τους (κατά τό "ὁ τρώσας καί ἰάσεται"), ἀλλά συνέχισαν τήν πορεία τους πρός τόν Οἰκουμενισμό καί τήν παν-θρησκεία (ἀφοῦ ἄλλωστε στόν Καταστατικό Χάρτη τῶν Οἰκουμενιστῶν, τήν διαβόητη ᾿Εγκύκλιο τοῦ 1920, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ εἰσαγωγή τοῦ νέου ἡμερολογίου ἦταν τό πρῶτο βῆμα αὐτῆς τῆς πορείας).

Γιά τούς ἀγωνιζομένους Γνησίους ᾿Ορθοδόξους τά ἐξαίσια αὐτά θαύματα τῶν ᾿Εμφανίσεων τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὑπῆρξαν ἀφορμές γιά περισσότερο ζῆλο στόν ἀγῶνα γιά τήν γνησιότητα τῆς ᾿Ορθοδοξίας, ἀλλά καί στόν ἀγῶνα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. "῾Η περί ἧς λόγος τρίτη αὕτη συγκλονιστική ἐμφάνισις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ - σημειώνεται γιά τήν Γ' θεοσημεία - ἐνεθάρρυνεν, ἐνίσχυσεν καί ἐνεδυνάμωσεν (τούς ζηλωτάς ᾿Ορθοδόξους), πρός ἀδιάπτωτον συνέχισιν τοῦ ῾Ιεροῦ αὐτῶν ᾿Αγῶνος γιά τήν ἐπικράτησιν τῶν ἀπαρασαλεύτων τῆς ᾿Ορθοδοξίας ἡμῶν δικαιωμάτων καί δογμάτων πίστεως, ἀλλά καί τῶν ἁγιοπατερικῶν ἐπιταγῶν" (περιοδικό "Τά Πάτρια", φ. 3/1967, σελ. 77-78).

Οἱ "Θεόθεν Βεβαιώσεις" ἄλλαξαν τήν ζωή πολλῶν εὐσεβῶν. ῎Ερχεται στήν σκέψη μας (ἕνας ἀνάμεσα σέ πολλούς), ὁ τότε νεαρός Δῆμος Ψαροθεοδωρόπουλος ἀπό τό Γαλαξείδι.  Τό θαῦμα τῆς Γ' ᾿Εμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τόν συγκλόνισε, ἐνίσχυσε τήν ἀπόφασή του νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεό καί νά μονάσει, ὁδήγησε τά βήματά του στόν μακαριστό τότε ᾿Αρχιμανδρίτη καί ἔπειτα Ποιμενάρχη τῆς ᾿Εκκλησίας μας ᾿Αρχιεπίσκοπο ΜΑΤΘΑΙΟ τόν Α'. ῾Ο Τίμιος Σταυρός προκάλεσε τήν ἀφιέρωσή του στήν ᾿Εκκλησία καί τόν ἐνίσχυσε νά διακονήσει τήν ᾿Εκκλησία καί τό διωκόμενο ποίμνιό Της σάν κληρικός καί τελικά ᾿Επίσκοπος.  Πρόκειται γιά τόν ἀοίδιμο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρό Δημήτριο (+1976). ῎Ας ἔχουμε τήν εὐχή του.

᾿Αναφέρθηκε προηγουμένως, ὅτι οἱ "Θεόθεν Βεβαιώσεις" ἀποτελοῦν μήνυμα τοῦ Οὐρανοῦ καί γιά τούς ᾿Ορθοδόξους. ᾿Επιβάλλεται νά ἐπισημανθοῦν καί τονισθοῦν δύο παράμετροι αὐτοῦ τοῦ μηνύματος.

῾Η πρώτη ἀφορᾶ στήν γνησιότητα καί ὀρθοδοξία τῆς Πίστεώς μας καί στήν ἀναγκαιότητα τοῦ ᾿Αγῶνος γιά τήν διατήρηση αὐτῆς τῆς γνησιότητας καί ἀκεραιότητας. ῾Ο ᾿Αγώνας εἶναι ἅγιος, γι᾿ αὐτό καί ἐπευλογεῖται ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό καί στηρίζεται μέ τά προμνημονευθέντα (καί ἄλλα) ἐξαίσια θαύματα.

῾Η δεύτερη παράμετρος τῶν οὐρανίων αὐτῶν μηνυμάτων, ἀφορᾶ στήν προσωπική μας ζωή ὡς χριστιανῶν, στήν πνευματική μας κατάσταση, στήν σχέση μας μέ τό Μυστήριο τοῦ Σταυροῦ. ᾿Αφορᾶ στό ἐρώτημα, "τί εἶναι ὁ Σταυρός στή ζωή μας" καί στήν ἔμπρακτη ἀπάντηση πού δίνουμε σ᾿ αὐτό.  Καί δυστυχῶς ἀπό τήν ἐπιτυχία μας ἤ ὄχι σ᾿ αὐτή τήν δεύτερη παράμετρο, ἐξαρτᾶται ἡ ἐπιτυχία ἤ ἀποτυχία τοῦ ᾿Αγῶνος μας γιά τήν Πίστι καί τήν ᾿Ορθοδοξία.  Διότι - εἶναι εὐκολονόητο - ἕνας ἀγῶνας γιά νά διεξαχθεῖ, χρειάζεται τούς κατάλληλους στρατιῶτες καί τούς ἀνάλογους ἀξιωματικούς. ῾Ο ἀγῶνας δέ γιά τήν ᾿Ορθοδοξία, σέ ὅλες τίς ἐποχές καί ἰδιαίτερα στήν δική μας (τῆς τεράστιας ἐξάπλωσης τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημερώσεως καί τῆς ἐπίσης τεράστιας ταχύτητας διαδόσεως τῶν πληροφοριῶν), εἶναι βασικά κατάθεση μαρτυρίας τῆς ᾿Ορθοδοξίας.  Μαρτυρίας ἔμπρακτης καί βιωματικῆς, ἡ ὁποία ὅταν καί ὅποτε χρειασθεῖ μπορεῖ νά καταλήξει σέ μαρτύριο γιά τόν Χριστό καί τήν ἀλήθειά Του.

Τό Μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, μαρτυρία καί μαρτύριο

῎Ας διδαχθοῦμε ἀπό τήν μαρτυρία ἑνός Μάρτυρος, τοῦ Ρώσου ῾Ιερέως Βασιλείου Σβεντσένσκι (+ 1927).

"῾Ο Σταυρός τοῦ Χριστοῦ - γράφει - εἶναι, γιά ἐκείνους πού ξέφυγαν ἀπό τήν πίστη καί φυσικά θά "χαθοῦν", μωρία· καί γιά ἐκείνους πού πιστεύουν στόν Χριστό καί φυσικά θά σωθοῦν, Θεοῦ δύναμη καί Θεοῦ σοφία".

Διερωτᾶται ὁ κόσμος: "Δέν εἶναι ἀνοησία, δέν εἶναι μωρία, νά προσκυνεῖ κανείς τόν Σταυρό; ᾿Επάνω  σ ᾿ ἐκεῖνον τόν Σταυρό δέν εἶχε καρφωθεῖ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ;  Δέν τόν εἶχαν σταυρώσει "ἐν μέσῳ δύο ληστῶν" σάν ἀρχιλήσταρχο;

Δέν εἶναι ἀνοησία καί μωρία νά προσκυνοῦμε αὐτό τό ἐγκληματικό ὄργανο, μέ τό ὁποῖο θέλησαν οἱ ῾Εβραῖοι νά ἐξευτελίσουν τόν Χριστό, σταυρώνοντάς Τον σ᾿  αὐτόν;  Πῶς αὐτό τό ὄργανο τῆς ἐσχάτης ἀτιμίας, τοῦ χειρίστου ἐξευτελισμοῦ, τοῦ πιό ἀτιμωτικοῦ θανάτου, στόν ὁποῖο παρέδωκαν τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ καί Θεό τῆς δόξης, σάν νά ἦταν ὁ χειρότερος κακοῦργος, πῶς ἐμεῖς τόν προσκυνᾶμε καί τόν τιμοῦμε;  (Περιοδικό "Λυχνία Νικοπόλεως", φ. 182/Σεπτ. 1998, σελ. Ι).

Καί ἀπαντᾶ ὁ σύγχρονος Νεομάρτυρας:

"Σέ ὅλη μας τήν ζωή τόν ἔχομε ὁδηγό στίς δύσκολες στιγμές μας.  Καί στόν τάφο στόλισμα καί καύχημα καί ἐλπίδα ἀναστάσεως.

Τόν ἔχομε μπροστά μας.  Σέ ὅλη μας τήν ζωή.  Καί ὅταν ἀγωνιζόμαστε μέ τά πάθη μας συσταυρωνόμαστε μέ τόν Χριστό.

Καί ἰδίως τόν ἔχομε δύναμή μας, βοήθεια καί παρηγοριά, ὅταν στόν ἀγώνα μας μέ τά σαρκικά πάθη μας, μέ τό νοερό σκοτάδι, αἰσθανόμαστε νά ἀποκάνωμε.

Τότε τό βλέπομε πιό αἰσθητά, τότε τό καταλαβαίνομε καλά ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι τίμιος καί ζωοποιός.

Πόσο μᾶς χρειάζεται ὁ Σταυρός.

Μέσα σέ ἕνα κόσμο πού ζεῖ μία δαιμονική καταφρόνηση τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι ἡ χριστιανική ζωή στό κάθε της βῆμα καί μία ΟΜΟΛΟΓΙΑ;

Μέσα σέ ἕνα κόσμο πού λές καί ἔχει πάθει ἀμόκ βλασφημίας καί βεβήλωσης τῶν θείων, αὐτή ἡ ΟΜΟΛΟΓΙΑ δέν εἶναι ΣΥΣΤΑΥΡΩΣΗ μέ τόν Χριστό;  (Αὐτ., σελ. 2).

Στήν προηγουμένη διδασκαλία τοῦ συγχρόνου ῾Ιερομάρτυρος, ἐμεῖς θά προσθέσουμε ταπεινά λίγες σκέψεις.

᾿Εφ᾿ ὅσον ὁ Σταυρός, σάν μέσο μαρτυρίου τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ δρόμος πρός τήν ᾿Ανάστασή Του, τότε κι ἐμεῖς θά πρέπει μέ τρόπο παρόμοιο νά ἀντιμετωπίζουμε τούς δικούς μας σταυρούς, τά προσωπικά μας προβλήματα.  Σάν μέσα δηλαδή μαρτυρίας τῆς χριστιανικῆς πίστεώς μας καί τῆς ὀρθόδοξης ταυτότητάς μας, σάν δρόμους ὑποχρεωτικούς πού ὁδηγοῦν στήν ἀνάσταση.

Σταυρός γιά τόν Χριστιανό μπορεῖ νά εἶναι ἡ ἀσθένεια καί ἡ ἀναπηρία, τά προβλήματα μέσα στήν οἰκογένεια (ὁ βάναυσος σύζυγος, ἡ ἄπιστη σύζυγος, τά ἀνυπάκουα καί προβληματικά παιδιά), ἡ φτώχεια, ἡ ἐγκατάλειψη καί ἡ περιθωριοποίηση, ὁ ρατσισμός (κοινωνικός, φυλετικός ἤ καί θρησκευτικός), ἡ ἀγωνιώδης ἀναζήτησις διακριτικοῦ πνευματικοῦ, κ.ἄ.

Σέ ὅλα τά προηγούμενα, ἀλλά καί σέ ἄλλα περισσότερα (ἀφοῦ ὁ ἀνθρώπινος βίος μόνον "κοιλάδα κλαυθμῶνος" μπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ), ὁ Τίμιος Σταυρός τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ ἔρχεται "φάρμακον σωτηριῶδες", ἀλλά καί πρακτικός διδάσκαλος τῶν πιστῶν.

῎Ερχεται ὁ Σταυρός στόν πόνο καί τήν ἀσθένεια, πού συνοδεύουν φίλοι ἀκάλεστοι τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν στιγμή τῆς ἐξόδου του ἀπό τόν ἐπίγειο παράδεισο, βάλσαμο καί παρηγορητής καί πολλές φορές θεραπευτής, ἀφοῦ μέ Αὐτόν σφραγίζει ὁ οἰκονόμος τῶν Θείων Μυστηρίων ἱερεύς τόν πιστό, κατά τήν ἀνάγνωση τῶν προβλεπομένων ἀπό τήν ᾿Εκκλησία εὐχῶν ἤ κατά τό Μυστήριο τοῦ ῾Ιεροῦ Εὐχελαίου. ῞Ομως, ἔρχεται καί διδάσκαλος μέ τόν θαυμαστό βίο π.χ. τοῦ ὁσίου Ποιμένος τοῦ ᾿Ασθενοῦς, ὅπου - κατά τόν Χρονογράφο - οἱ πιστοί "θά βροῦμε τό ἀξιομίμητο παράδειγμα τῆς ἀγόγγυστης ἄρσεως τοῦ σταυροῦ τῶν ἀσθενειῶν καί θά διδαχτοῦμε νά σηκώνουμε μέ ὑπομονή κι εὐγνωμοσύνη κάθε σωματικό πόνο, ἀφοῦ ἔτσι γινόμαστε ἰσχυρότεροι καί στόν πνευματικό ἀγῶνα".

῾Η ζωή τοῦ ὁσίου Ποιμένος εἶναι ἀπό τίς πιό σπάνιες μορφές πνευματικῆς καί σωματικῆς ἀσκήσεως, πορείας πρός τήν ἁγιότητα. ῎Αρρωστος γεννήθηκε, ἄρρωστος μεγάλωσε. ᾿Αλλ᾿  ἡ ἀσθένεια τοῦ σώματος ἀπέτρεψε τήν ἀσθένεια τῆς ψυχῆς", σημειώνει ὁ βιογράφος του. ῞Οταν κάποτε ὁ νέος κινδύνεψε νά πεθάνει, οἱ γονεῖς του τόν μετέφεραν στήν Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου καί ἀπέθεσαν τίς ἐλπίδες τους στήν δύναμη τῆς Παναγίας καί τίς προσευχές τῶν μοναχῶν. ῞Ομως ἐκεῖ φάνηκε ἡ πνευματική δύναμις τοῦ νέου. "Γιατί ὁ μακάριος δέν προσευχόταν γιά τήν ἀνάρρωσή του. ᾿Αντίθετα παρακαλοῦσε θερμά τόν Θεό νά παρατείνει τήν ἀρρώστια.  Γνώριζε ὅτι, μόλις γινόταν καλά, οἱ γονεῖς του θά τόν ἔπαιρναν ἀπό τό μοναστήρι καί θά τόν ἐμπόδιζαν νά πραγματοποιήσει τήν φλογερή ἐπιθυμία του, νά γίνει δηλαδή μοναχός".

Αὐτή τήν μοναδική μαρτυρική διάθεση, τήν θεληματική σταυρική πορεία, ὁ Θεός ἐπιβράβευσε μέ τρόπο ἐπίσης μοναδικό.  Τόν νέο κούρευσαν μοναχό ῞Αγιοι ῎Αγγελοι, "πού ἔμοιαζαν μέ τόν ῾Ηγούμενο καί τούς ἀδελφούς τῆς Μονῆς".  Οἱ οὐράνιοι ἐπισκέπτες τόν βεβαίωσαν, ὅτι ὅλη του ἡ ζωή θά ἦταν ἕνα διαρκές μαρτύριο ἀπό τήν ἀρρώστια καί ὅτι ὁ Θεός παραχωρεῖ νά ὑποφέρει ἔτσι, ἐπειδή γνωρίζει τήν προαίρεση καί τήν ὑπομονή του.  Τοῦ προφήτευσαν ἀκόμη ὅτι ἡ ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας του θά ἦταν σημεῖο γιά νά καταλάβει τήν ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του.

῾Ο ὅσιος Ποιμένας ἔζησε κατάκοιτος στό νοσοκομεῖο τῆς Λαύρας, καρφωμένος στόν σταυρό τῆς ἐπώδυνης ἀσθενείας, 20 περίπου χρόνια μετά τήν θαυμαστή κουρά του.  Τήν παραμονή τοῦ θανάτου του τρεῖς πύρινες στῆλες ἐμφανίσθηκαν πάνω ἀπό τήν μοναστηριακή τράπεζα καί ὁ ῞Οσιος ἔγινε ἀπολύτως καλά. "Χαρούμενος πέρασε ἀπό ὅλους τούς ἀδελφούς - σημειώνεται στό Χρονικό - τούς ἔβαλε βαθειά μετάνοια καί συγχωρέθηκε μαζί τους μέ ταπείνωση. "Φεύγω  καί ἦρθα νά σᾶς ἀποχαιρετήσω", ἔλεγε στούς ἔκπληκτους μοναχούς πού δέν μποροῦσαν νά πιστέψουν στά μάτια τους. ῎Επειτα γύρισε πάλι στό νοσοκομεῖο καί εἶπε στούς ἀσθενεῖς: "᾿Αδελφοί μου, σηκωθῆτε καί ἀκολουθῆστε με, στό ὄνομα τοῦ Κυρίου".

Μέ τόν λόγο αὐτό τοῦ ῾Οσίου οἱ ἄρρωστοι ἔγιναν καλά.  Σηκώθηκαν καί ἀκολούθησαν τόν εὐεργέτη τους δοξάζοντας τόν Θεό. ῾Ο θεσπέσιος Ποιμήν πέρασε ἀπό τήν ἐκκλησία, ὅπου ζήτησε νά μεταλάβει γιά τελευταία φορά τά Θεῖα Μυστήρια. ῞Υστερα σήκωσε στούς ὤμους τό νεκροκρέβατο καί τράβηξε ἴσια γιά τό σπήλαιο τῆς ταφῆς του, ἄν καί ποτέ πρίν δέν εἶχε πάει ἐκεῖ, οὔτε τοῦ εἶχε δείξει κανείς τόν δρόμο.  Μόλις μπῆκε στό σπήλαιο ἔβαλε μετάνοια στόν τάφο τοῦ ὁσίου ᾿Αντωνίου κι ἔδειξε στούς ἀδελφούς πού τόν ἀκολουθοῦσαν, τό σημεῖο πού ἔπρεπε νά τόν θάψουν.  Τέλος ὁ ῞Οσιος σιώπησε γιά λίγο καί περίμενε. ῏Ηταν μία ὑποβλητική, νεκρική σιγή, πού τήν διέκοψε ξαφνικά ἡ θριαμβευτική κραυγή του:

"῏Ηρθαν ἀδελφοί. ῏Ηρθαν ἐκεῖνοι πού μέ κούρεψαν μοναχό καί μέ παίρνουν μαζί τους".

Μέ τά λόγια αὐτά ὁ θεομακάριστος Ποιμήν ξάπλωσε μέσα στό νεκροκράβατο, ἔκλεισε ἥσυχα τά μάτια καί παρέδωσε τήν ψυχή του στόν Κύριο". (῾Ο Βίος τοῦ ῾Οσίου καί τά ἀποσπάσματα ἀπό τό "Πατερικό τῆς Λαύρας τῶν Σπηλαίων", ἔκδ. ῾Ι. Μ. Παρακλήτου, 1990, σελ. 224-232).

῎Ερχεται ὁ Σταυρός στά προβλήματα τῆς οἰκογένειας καί στηρίζει μέ τή δύναμή Του, διδάσκει ὅμως καί μέ τό παράδειγμα ἀνθρώπων ὁμοιοπαθῶν. ῞Οσες χριστιανές σύζυγοι γιά παράδειγμα σηκώνουν τόν ἀτιμωτικό γιά τήν ἀνθρώπινη προσωπικότητα καί τήν θεία εἰκόνα σταυρό τοῦ κακοῦ καί βάναυσου καί δύστροπου συζύγου, ἄς βοηθηθοῦν ἀπό τήν οὐράνια βοήθεια τῆς ἁγίας Θωμαΐδος τῆς Λεσβίας (10ος αἰ.) καί ἄς παραδειγματισθοῦν ἀπό τό Βίο της.

῾Η ἁγία Θωμαΐς "γεννήθηκε στήν Λέσβο μεταξύ τῶν ἐτῶν 910 καί 913 καί διακρίθηκε γιά τήν εὐσέβεια καί τίς ἄλλες ἀρετές της.  Μεταξύ τῶν ἐτῶν 934 καί 937 νυμφεύθηκε κάποιον Στέφανο, ὁ ὁποῖος ἀποδείχθηκε ὁ "ἀκάνθινος στέφανος" τῆς ζωῆς της. ῎Ανθρωπος ἄξεστος καί βάρβαρος τήν κτυποῦσε καθημερινά καί τήν ὑπέβαλε σέ ἀπάνθρωπα μαρτύρια.  Τήν θλιβερή αὐτή κατάσταση ἀντιμετώπιζε ἡ Θωμαΐς μέ τήν προσευχή, τήν ὑπομονή καί τήν ἀγαθοεργία. "Τάς θλίψεις τοῦ βίου (της) ὡς προσφοράν λογικήν Χριστῷ προσενέγκασα", δοξάσθηκε ἀπ᾿  Αὐτόν μέ τό χάρισμα τῶν ἰαμάτων (ὑπάρχουν μαρτυρίες γιά 14 θαυματουργικές θεραπεῖες πού ἔγιναν ἐνῶ ἦταν ἀκόμη στή ζωή) καί μετά τήν κοίμησή της (μεταξύ τῶν ἐτῶν 948 καί 951), μέ τήν ἀφθαρσία τοῦ λειψάνου της.

῾Η ἁγία Θωμαΐς κηδεύθηκε στήν Μονή τήν λεγομένη "τά Μικρά Ρωμαίου" στήν Κωνσταντινούπολη.  Τό ἀδιάφθορο λείψανό της, στό ὁποῖο διακρίνονταν τά τραύματα ἀπό τούς ξυλοδαρμούς, φυλάσσονταν ἐκεῖ μέχρι τήν πρώτη ῞Αλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τό 1204, ὁπότε χάθηκε.  Εἶναι πολύ πιθανό νά κλάπηκε ἀπό τούς Σταυροφόρους καί νά βρίσκεται κάπου στήν Δύση, ὅπως καί ἄλλα λείψανα ᾿Ορθοδόξων ῾Αγίων".  (᾿Αντ. Μάρκου, "᾿Αδιάφθοροι ῞Αγιοι τῆς ᾿Εκκλησίας", ἀνέκδοτο.  Καί Γ.Π. Σωτηρίου, "῞Αγιοι τῆς Λέσβου", 1990, σελ. 64-69).

Τήν ἁγία Θωμαΐδα ἡ ᾿Εκκλησία μας τιμᾶ τήν 3η ᾿Ιανουαρίου, σάν προστάτιδα τοῦ συζυγικοῦ βίου καί συμφιλιώτρια τῶν συζύγων.

῞Οσοι χριστιανοί σύζυγοι σηκώνουν τόν ἐπίσης ἀτιμωτικό σταυρό τῆς ἄπιστης συζύγου, ἄς βοηθηθοῦν στόν ἀγώνα τους ἀπό τήν (τελικά) ἅγια συζυγία τῶν ὁσίων Θεοδώρας καί Παφνουτίου "τῶν ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ" (5ος αἰ.).

῾Η Θεοδώρα ἦταν "πλουσία εὐγενής, σύζυγος Παφνουτίου, ἀνθρώπου πράου καί καλότροπου, ἀπό τήν ᾿Αλεξάνδρεια.  Τόν σύνδεσμό τους διέσπασε ὁ διάβολος, ρίχνοντας τήν Θεοδώρα στό ἁμάρτημα τῆς μοιχείας. ᾿Αμέσως μετά τήν ἁμαρτία σάν ξίφος κεντοῦσε τήν καρδιά της ὁ ἔλεγχος τῆς συνειδήσεως. ῾Η ἀνάμνηση τῆς πρότερης καθαρῆς βιοτῆς της γινόταν αἰτία μεγαλύτερου ἐλέγχου. ᾿Αποτέλεσμα τοῦ ἀβάσταχτου πόνου ἦταν ἡ καταφυγή της σέ μονή πρός ἰατρεία καί παρηγορία της...  Γιά νά μήν ἀνακαλυφθεῖ ἀπό τόν σύζυγό της πηγαίνει σέ ἀνδρικό μοναστήρι, φορῶντας ἀνδρικά ροῦχα, ἀλλάζοντας τό ὄνομά της σέ Θεόδωρο. ῞Υστερα ἀπό πολλούς ἀγῶνες φορᾶ τό μοναχικό σχῆμα. ῎Εχοντας πάντα μπροστά της τό ἁμάρτημα τῆς συζυγικῆς ἀπιστίας ὑποβάλλεται σέ σκληρή ἄσκηση.  Συνεχῶς κράζει: "Συγχώρεσέ με Κύριε, ὅτι ἔφθειρα ἡ ταλαίπωρη τό κάλλος τῆς σωφροσύνης".

῾Ως Θεόδωρος μισήθηκε ἀπό ζηλόφθονους καί κατηγορήθηκε ὅτι συνῆλθε μέ νέα καί τήν κατέστησε ἔγκυο.  Δέν ἀρνήθηκε ἡ ῾Αγία τήν κατηγορία, παρά πῆρε κι ἀνέθρεψε τό νήπιο μέ στοργή ὡς γνήσιο τέκνο της, ἔχοντας πάντα μπροστά τήν παλαιά της ἁμαρτία...  Λίγο πρίν τήν ταφή της γνώρισαν ὅλοι πώς ἄδικα τήν εἶχαν κατηγορήσει γιά μιά πράξη, πού ποτέ δέν μποροῦσε νά κάνει. ῾Ο Θεός ὁδήγησε τά βήματα τοῦ συζύγου της Παφνουτίου στήν ὥρα τῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας καί δέχθηκε τό κελλί της γιά νά συνεχίσει τόν ἀγώνα της".  (Μοναχοῦ Μωϋσέως ῾Αγιορείτου, "Οἱ ἔγγαμοι ῞Αγιοι τῆς ᾿Εκκλησίας", 1988, σελ. 159-160).

῞Οσοι χριστιανοί σύζυγοι σηκώνουν τόν βαρύτατο σταυρό τῆς "ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου" ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν πού ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ τούς ἐμπιστεύθηκε, ἄς διδαχθοῦν ἀπό τόν ἀγγελομίμητο βίο τοῦ Γέροντος Γαβριήλ τοῦ ᾿Αναχωρητοῦ (+ 1915), ἕναν "ἄλλο τρόπο" παιδαγωγικῆς, διαφορετικό τῶν γνωστῶν.

"᾿Εκτός ἀπό τά μαλώματα καί τίς συμβουλές - διαβάζουμε - ἡ μητέρα τοῦ μετέπειτα Γέροντος εἶχε ἕναν δικό της κυρίαρχο τρόπο νά νουθετεῖ τά παιδιά.  "Παραπονιόταν" στόν Θεό. ῾Ο Γέροντας ἔλεγε τά ἑξῆς σχετικά μ᾿ αὐτόν τόν τρόπο:

"Πότε-πότε ἔκανα ἀταξίες καί ἡ μητέρα μου ἔλεγε:  "Γκάνια, μήν εἶσαι τόσο ἄτακτος.  Ποτέ δέ μ᾿ ἀκοῦς, συνέχεια κάνεις φασαρία κι ἐγώ πρέπει νά δώσω λόγο στόν Θεό γιά τήν συμπεριφορά σου.  Μέ τίς ἀταξίες σου ἁμαρτάνεις συνέχεια κι ἀργότερα θά τά βρεῖς δύσκολα".

῾Η νεότητα ὅμως τραβοῦσε τόν δρόμο της. ῞Οσο κι ἄν προσπαθοῦσα, ξανά ἔκανα ἀταξίες.  Τότε ἡ μητέρα μου γονάτιζε μπροστά στίς ἅγιες εἰκόνες, ὅπως τό συνήθιζε, καί μέ δάκρυα στά μάτια ἄρχιζε νά προσεύχεται δυνατά καί νά παραπονιέται γιά μένα στόν Θεό:

"Κύριε, σοῦ ζήτησα ἕνα γιό.  Μά αὐτός δέν φέρεται ποτέ καλά καί δέ μ᾿ ἀκούει.  Τί θά κάνω μ᾿ αὐτόν;  Κι αὐτός θά χαθεῖ κι ἐγώ θά κολασθῶ...  Κύριε, μή τόν ἐγκαταλείπεις, νουθέτησέ τον, ὥστε νά μήν ξανακάνει ἀταξίες...".

Προσευχόταν μ᾿  αὐτόν τόν τρόπο δυνατά, κλαίγοντας. ᾿Εγώ στεκόμουν δίπλα της ἤρεμος, ἄκουγα τά παράπονά της.  Ντρεπόμουν καί λυπόμουν πολύ τήν ἀγαπημένη μου μητέρα.  "Μαμά, ἔλα μαμά.  Δέν θά ξανακάνω ἀταξίες", ψιθύριζα φοβισμένος.

Προσευχόταν πάντα στόν Θεό γιά μένα.  ᾿Εγώ ὑποσχόμουν πώς δέ θά τό ξανακάνω, ἀλλά σύντομα ἔβρισκα τόν ἑαυτό μου νά προσεύχεται δίπλα στή μητέρα μου".  (῾Αγίου Συμεών Κολμογκόρωφ, "Γέροντας Γαβριήλ ὁ ᾿Αναχωρητής", Μετ. - ᾿Επιμ. Π. Μπότσης, 1998, σελ. 23-24).

῞Ολοι μας, ἀγαπητοί μου, ἄς σηκώσουμε τόν προσωπικό μας σταυρό μέ προσπάθεια μιμήσεως τῶν πράγματι σταυροφόρων ῾Αγίων τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἔχουμε καί τήν βοήθεια τῶν πρεσβειῶν τους. ῎Ας μελετοῦμε τούς Βίους τῶν φίλων μας καί φίλων τοῦ Κυρίου μας ῾Αγίων, διότι στά Συναξάριά τους θά συναντήσουμε "οἱ ἐν τῷ κόσμῳ ἀγωνιζόμενοι μορφές καί τρόπους ζωῆς, ὅπου ἄνθρωποι ὁμοιπαθεῖς, μέ τέχνη καί εὐφυΐα, ἀγωνίσθηκαν νά ὑπομείνουν πειρασμούς, νά ξεπεράσουν προβλήματα καί παγίδες, πού τούς ἔστηναν ὁ διάβολος, ὁ κόσμος, οἱ συγγενεῖς τους, ἀκόμη κι αὐτοί οἱ γονεῖς, οἱ σύζυγοι καί τά τέκνα τους".

Στίς ἁγιολογικές σελίδες ὁ πιστός "θά συναντήσει τό ἴδιο μέ τό δικό του πρόβλημα, πού τόσο τόν ἀπασχολεῖ, κι ἐκεῖ θά βρεῖ καί τή λύση του, πού συνήθως εἶναι ἡ χαρούμενη ὑπομονή, ἡ ἀφορμή ταπεινώσεως, ἡ κρίση τῆς ἐμπιστοσύνης στόν Θεό, ἡ ἐμμονή στήν προσευχή, ὁ ἡρωϊσμός καί ἡ θυσία πού θέλει ἡ ἀγάπη.  Τό ὑπέροχο πνευματικό μήνυμα τῶν βίων εἶναι πολύ χρήσιμο στίς πονηρές καί ὑποτονικές ἡμέρες μας.  Χρειάζεται συνέπεια, πρέπει νά θέτουμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ μέ διάκριση καί νηφαλιότητα πάνω ἀπό κάθε μικρόπρεπο ὑπολογισμό μας. ῾Η παροῦσα ζωή ἀπαιτεῖ ἀγώνα καί ἡ οὐράνια βασιλεία πολλές θυσίες" (μ. Μωϋσέως ῾Αγιορείτου, αὐτ., σελ. 282).

῞Ενα σημαντικό μήνυμα πού βγαίνει ἀπό τίς σελίδες τῶν συναξαρίων, ἀφορᾶ στήν σχέση τῶν ῾Αγίων μέ τόν σταυρό τοῦ θανάτου.  Αὐτόν τόν φοβερό καί ἀναπόδραστο σύντροφο τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου, ἀπαλύνει καί ἐξωραΐζει καί οὐσιαστικά καταργεῖ ἡ βεβαιότητα τῆς ᾿Αναστάσεως καί ἡ ἐλπίδα τῆς ζωῆς "μετά θάνατον" μέ τόν Χριστό, ὅσων καί σ᾿ αὐτή τήν ζωή ἔζησαν μέ τόν Χριστό καί γιά τόν Χριστό.  Πρέπει στό σημεῖο αὐτό νά τονισθεῖ ἰδιάιτερα ἡ μεγάλη αὐτή δογματική ἀλήθεια τῆς ᾿Ορθοδόξου Πίστεώς μας. ῞Οτι δέν μπορεῖ νά ζήσει κανείς "μετά θάνατον" μέ τόν Χριστό στήν Οὐράνια Βασιλεία Του, ὅταν ἐδῶ, στήν ἐπίγεια ζωή, ἦταν χωρισμένος ἀπό Αὐτόν καί τήν ἐπίγεια Βασιλεία Του, τήν ᾿Εκκλησία Του.

Γιά τόν λόγο αὐτό, γιά τήν βεβαιότητα τῆς ᾿Αναστάσεως πού προϋποθέτει σταυρό - σταύρωση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου τῆς ἁμαρτίας, ἡ ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία μας τοποθετεῖ σταυρούς στούς τάφους τῶν πιστῶν Της, τούς χώρους τῶν τάφων μάλιστα ὀνομάζει κοιμητήρια καί ὄχι νεκροταφεῖα.

Γιά τόν ἴδιο λόγο, σταυρούς κρεμᾶ στό στῆθος τῶν νεοφωτίστων χριστιανῶν ἡ Μητέρα ᾿Εκκλησία, γιά νά ὑπομνήσει τήν σταυρική-μαρτυρική πορεία πού τόν καθένα ἀναμένει, γιά τόν προσωπικό Γολγοθᾶ καί τήν ᾿Ανάσταση.

῎Αν θέλουμε, Πατέρες καί ἀδελφοί, οὐσιαστικά καί πραγματικά, νά τιμήσουμε τήν μεγάλη ἑορτή τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί τίς θαυμαστές ᾿Εμφανίσεις Του, τίς "θεόθεν βεβαιώσεις", ἄς μιμηθοῦμε (κατά τό "τιμή μάρτυρος ἡ μίμησις αὐτοῦ" τοῦ ῾Ιεροῦ Χρυσοστόμου), τήν σταυρική πορεία τοῦ Κυρίου μας καί τῶν ῾Αγίων Του.  Καί ἄς ἱκετεύσουμε τόν Κύριό μας νά οἰκονομήσει γιά τόν καθένα μας πού σηκώνει τόν σταυρό του ἕναν Κυρηναῖο γιά νά βοηθήσει, ὅπως ᾿Εκεῖνον τότε "Σίμων ὁ Κυρηναῖος", ὥστε ἡ μεταφορά τοῦ σταυροῦ νά γίνει ἀγόγγυστα, ἀδιαμαρτύρητα καί ὑπομονετικά.

Οἱ ἀσθενεῖς καί οἱ "ἐν ἀνάγκαις", ἄς βροῦν τόν Κυρηναῖο στό πρόσωπο τοῦ καλοῦ τους γιατροῦ, πού τόσο χρειάζονται.

Οἱ γονεῖς πού ἀγωνίζονται καί ἀγωνιοῦν, στήν διακονία τοῦ χριστιανοῦ παιδαγωγοῦ.

Οἱ πτωχοί καί "ἐνδεεῖς", στήν ἐλεημοσύνη τοῦ φιλαδέλφου καί φιλανθρώπου ἀδελφοῦ.

Οἱ ἀγωνιζόμενοι κατά τῶν παθῶν τους, στό κελλί τοῦ ἁγίου καί διακριτικοῦ πνευματικοῦ.

῾Ο δέ Ποιμενάρχης μας, Μακαριώτατος ᾿Αρχιεπίσκοπος ᾿Αθηνῶν κ.κ. ΑΝΔΡΕΑΣ, ὁ ὁποῖος σηκώνει τόν βαρύτατο σταυρό τῆς ποιμαντορίας τῆς ῾Αγίας μας ᾿Εκκλησίας, ἄς βρεῖ τόν ἀντιλήπτορα Κυρηναῖο στό πνεῦμα συνεργασίας τῶν συνεπισκόπων του, στήν ὑπακοή τῶν ᾿Ιερέων του καί στήν ἄδολη ἀγάπη τῶν πιστῶν τοῦ ποιμνίου του.

῾Η 50ετηρίδα ἀρχιερατείας

τοῦ Μακ. ᾿Αρχιεπισκόπου κ.κ. ΑΝΔΡΕΟΥ

῾Ο ᾿Επίσκοπος στήν ᾿Εκκλησία εἶναι "τύπος Χριστοῦ, εἰς τόπον Χριστοῦ", μάλιστα δέ ὁ πρῶτος μεταξύ ἴσων ᾿Επισκόπων μιᾶς τοπικῆς ᾿Εκκλησίας.  Γιά τόν λόγο αὐτό, πέρα ἀπό κάθε συναισθηματική ἔξαρση καί φόρτιση, ἡ 50η ἐπέτειος τῆς χειροτονίας σέ ἐπίσκοπο τοῦ Μακαριωτάτου, φέρνει στήν σκέψη μας τόν βαρύτατο σταυρό τῆς ἀρχιερατικῆς καί πρωθιεραρχικῆς διακονίας τοῦ σώματος τῆς ᾿Εκκλησίας.

῾Ο Μακαριώτατος ξεκίνησε τήν ἀρχιερατική του διακονία "ἐν ὑπακοῇ" πρός τόν Γέροντά του, μακαριστό ᾿Αρχιεπίσκοπο ΜΑΤΘΑΙΟ τόν Α'.  Δέν ζήτησε τό ἐπισκοπικό ἀξίωμα.  Δέν "δούλεψε" παρασκηνιακά γιά νά ἀναρριχηθεῖ σ᾿ αὐτό.  Δέν ἦταν προϊόν πραξικοπήματος ἤ διαβουλεύσεων ἡ ἀνάδειξή του. ῏Ηταν πρᾶξις ὑπακοῆς πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τῆς ᾿Εκκλησίας, ὅπως αὐτό ἐκφράσθηκε ἀπό τόν Γέροντά του.  Καί γι᾿ αὐτό εὐλογήθηκε.

῾Ο Μακαριώτατος ἔδωσε σάν ᾿Επίσκοπος τήν μαρτυρία τῆς πίστεώς του, μέ ὅλα τά μέσα πού εἶχε στήν διάθεσή του, καθ᾿ ὅλο τό διάστημα τῆς 50ετοῦς ἀρχιερατείας του.

Χειροτόνησε 14 ᾿Επισκόπους καί περισσοτέρους τῶν 70 ῾Ιερέων καί Διακόνων. ᾿Από αὐτούς, ἄλλοι τίμησαν τό ἀξίωμά τους καί τήν ἐμπιστοσύνη τῆς ᾿Εκκλησίας καί "ἐτίμησαν τόν τιμήσαντα". ῎Αλλοι ἀστόχησαν στήν πορεία τους, ἐξέπεσαν, ἔβλαψαν, σκανδάλισαν καί "ἀτίμασαν τόν τιμήσαντα".  Γιά ὅλους ἄς ἐπικαλούμεθα τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἄς ἀφήσουμε τήν κρίση σ᾿  ᾿Εκεῖνον καί στόν ἱστορικό τοῦ μέλλοντος.

᾿Εγκαινίασε περισσοτέρους τῶν 30 ῾Ιερῶν Ναῶν.

Περιόδευσε πολλές φορές ὁλόκληρη τήν χώρα, ἀλλά καί τήν ἀλλοδαπή, χάριν τῆς ἐσωτερικῆς καί ἐξωτερικῆς ῾Ιεραποστολῆς.  Κάποτε μάλιστα ἐπέστρεψε πεζός ἀπό τήν Σπάρτη στήν Κερατέα, "ἐν ὑπακοῇ" πρός τόν Γέροντά του.

Οἱ περισσότεροι (ἄν ὄχι ὅλοι) οἱ ναοί τῆς ἐπικράτειας τόν φιλοξένησαν ἱερουργοῦντα, κηρύττοντα ἁπλά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, στηρίζοντα τούς πιστούς σέ πόλεις καί σέ χωριά.

῾Ο Μακαριώτατος μαρτύρησε τήν ἀλήθεια τῆς Γνησίας ᾿Ορθοδοξίας καί μαρτύρησε γι᾿  αὐτήν.  Τρεῖς φορές καταδικάσθηκε σέ θάνατο, ὅταν κατά τήν ἄσκηση τῶν ποιμαντικῶν του καθηκόντων, δυνάμεις ἀντίθεες τόν συνέλαβαν καί τόν καταδίκασαν.  Οἱ φυλακές Χατζηκώστα τῶν ᾿Αθηνῶν τιμήθηκαν ἀπό τήν ἐκεῖ φυλάκιση τοῦ ᾿Επισκόπου Πατρῶν ᾿Ανδρέου καί τόν ἀποσχηματισμό του. ᾿Αγνοοῦσαν ὅμως οἱ διῶκτες, ὅτι τήν ἐλευθερία τοῦ χριστιανικοῦ πνεύματος καί τήν αὐταπάρνηση καί ἀφιέρωση "ἔως θανάτου καί σταυροῦ" τοῦ ᾿Ορθοδόξου Κληρικοῦ, δέν μποροῦν νά φυλακίσουν τά κάγκελλα τῆς πιό αὐστηρῆς φυλακῆς. ῎Ετσι ὁ ἐπίσκοπος ᾿Ανδρέας καί ἀπό τήν φυλακή συνέχισε τό ποιμαντικό του ἔργο, δίδοντας γιά παράδειγμα στόν τότε νεαρό δόκιμο Γεώργιο Καραγκούνη τό ὄνομα τοῦ ἁγίου Ταρασίου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, μέ τήν εὐχή νά μιμηθεῖ τούς ἀγῶνες τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Πατέρα τῆς ᾿Εκκλησίας μας γιά τήν γνησιότητα τῆς Πίστεως (πρόκειται γιά τόν σήμερα Σεβ. Μητροπ. Βερροίας καί Ναούσης κ. Ταράσιο).

῾Ως ᾿Επίσκοπος Πατρῶν (1948-1972) καί ᾿Αρχιεπίσκοπος ᾿Αθηνῶν (1972 κ. ἑξ.), γεύθηκε χαρές πνευματικές, ἀλλά καί πίκρες.  Καί δυστυχῶς στά χείλη καί τήν ψυχή του κυριαρχεῖ ἡ πικρία τῶν τέκνων πού τόν ἐγκατέλειψαν, πού τόν ἀρνήθηκαν, πού τόν ἀμφισβήτησαν καί τόν πολέμησαν. ῞Ομως ἡ ᾿Αρχιερωσύνη καί ἡ Πρωθιεραρχία εἶναι σταυρός.  Πρίν 20 ἀκριβῶς χρόνια, κατά τόν ἑορτασμό τῆς 30ης ἐπετείου τῆς ἀρχιερατείας του, στήν ῾Ι. Μονή Παναγίας, ὁ Μακαριώτατος εἶπε μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς:

"῞Εκαστος Χριστιανός ἔχει τόν ἰδικόν του σταυρόν, ἀλλά οἱ μοναχοί καί οἱ κληρικοί ἔχουν πολύ μεγαλύτερον σταυρόν.  Καί ἡμεῖς μέν, χάριτι Θεοῦ, μόνοι μας ἠθελήσαμεν καί ἐλάβομεν τόν βαρύν τοῦτον σταυρόν τῆς μοναχικῆς πολιτείας. ᾿Αλλά οἱ πνευματικοί μας γονεῖς μᾶς ἐπέβαλον ἐκ νεότητός μας καί ἕτερον σταυρόν, τόν σταυρόν τῆς ῾Ιερωσύνης καί τῆς ᾿Αρχιερωσύνης.  Σήμερον ἡ ἀγάπη σας μέ κάνει νά αἰσθάνωμαι βαρύτερον τόν σταυρόν, ὄχι αὐτόν πού ὡς δῶρον μοῦ ἐφορέσατε, ἀλλά τόν σταυρόν τοῦ Προκαθημένου τῆς ᾿Εκκλησίας, τοῦ ὁποίου ἰδιαιτέρως τό βάρος αἰσθάνομαι σήμερον".  ("Κήρυξ Γνησίων ᾿Ορθοδόξων", τ. 1978, φ. ᾿Οκτ. Νοεμ., σελ. 25-26).

Κατά τόν τρέχοντα μῆνα Σεπτέμβριο, πού ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἀξιώνει τόν Μακαριώτατο νά ἑορτάσει τήν 50ετηρίδα τῆς ᾿Αρχιερωσύνης του, ἐμεῖς οἱ ταπεινοί, τό "μικρόν ποίμνιον" τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς (ἀλλά καί τό λοιπό πλήρωμα τῆς μαρτυρικῆς μας ᾿Εκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ. ῾Ελλάδος, οἱ ποιμένες καί οἱ ποιμενόμενοι), αἰσθανόμεθα βαθειά τήν ἀνάγκη νά τοῦ προσφέρουμε ἕνα δῶρο.  Βεβαίως ὁ Μακαριώτατος ἀπουσιάζει ἀπό τήν παροῦσα τιμητική ἐκδήλωση.  Δέν εἶναι τό βάρος τῶν 83 χρόνων του ἡ αἰτία τῆς ἀπουσίας του.  Εἶναι ἡ φυσιολογική κόπωσις ἀπό τήν πολύωρη τελετή τῶν ἐγκαινίων τοῦ ῾Ιεροῦ Παρεκκλησίου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ (χθές 13η Σεπτεμβρίου στόν χῶρο τοῦ Μονυδρίου ῾Αγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Θεολόγου Κερατέας) καί ἀπό τήν σημερινή πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ἴδιο ναό. ῎Ετσι, δέν ἔχουμε τήν δυνατότητα νά προσφέρουμε προσωπικά τό δῶρο μας, θά "ἀγγαρεύσουμε" λοιπόν τόν οἰκεῖο ἐπίσκοπό μας Σεβασμιώτατο κ. Κήρυκο, νά τοῦ τό μεταφέρει.

Τό δῶρο μας, ἐκεῖνο πού κατά τήν γνώμη μας ἴσως ἀπαλύνει λίγο τήν πικρία του ἀπό τά τελευταῖα θλιβερά ἐκκλησιαστικά γεγονότα καί ἴσως κάνει τόν σταυρό τῆς ποιμαντορίας του ἐλαφρύτερο, εἶναι μία ΑΙΤΗΣΙΣ ΣΥΓΓΝΩΜΗΣ.

Σᾶς ζητοῦμε συγγνώμη Μακαριώτατε.

Σᾶς ζητοῦμε συγγνώμη, διότι δέν εἴμεθα ὅπως μᾶς θέλετε, βιωματικά καί ἐνσυνείδητα μέλη τῆς ᾿Εκκλησίας, σέ πορεία μετανοίας, μέ ἔργα μετανοίας, μέ συνέπεια στά καθήκοντα καί τίς ὑποχρεώσεις μας.

Σᾶς ζητοῦμε συγγνώμη γιά τίς παραλείψεις καί τά λάθη μας, τίς πτώσεις, τίς πικρίες καί ἀπογοητεύσεις πού σᾶς προσφέραμε ὅλα αὐτά τά χρόνια.

Σᾶς ζητοῦμε συγγνώμη καί γι᾿  αὐτούς πού λείπουν, αὐτούς πού πλανήθηκαν, αὐτούς πού πλήγωσαν τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ μέ τό σχίσμα τους, αὐτούς πού σᾶς πίκραναν μέ τήν συμπεριφορά τους.  Γιά τό κοινό κακό ἔχουμε ὅλοι ἀτομικό μερίδιο εὐθύνης, τό ὁποῖο ἐκφράζεται μέ πράξεις ἤ παραλείψεις.

Εὐχηθεῖτε Μακαριώτατε, ἀπό σήμερα τουλάχιστον νά μᾶς ἐλεήσει ὁ Θεός νά βάλουμε μία ἀρχή μετανοίας καί διορθώσεως.  Νά γίνουμε ὅπως μᾶς θέλει ὁ Χριστός καί ἡ ἁγιοπατερική παράδοσις τῆς ᾿Εκκλησίας μας, ὅπως μᾶς θέλετε καί ἐσεῖς.  Μέλη συνειδητά καί βιωματικά τῆς ᾿Εκκλησίας, μέ μετάνοια καί μυστηριακή ζωή.

Σεβασμιώτατε, πατέρες καί ἀδελφοί.

Κάθε τοπική ᾿Εκκλησία, στά ὅρια μιᾶς ᾿Επισκοπῆς ἤ καί εὑρύτερα, εἶναι μία μεγάλη οἰκογένεια μέ πατέρα τόν ᾿Επίσκοπο.  Καί εἶναι πολύ σημαντικό τά μέλη τῆς οἰκογένειας, τό ποίμνιο τῆς ᾿Εκκλησίας, νά νοιώθουν τόν ᾿Επίσκοπό τους πράγματι πατέρα.  Στό πρόσωπο τοῦ Μακαριωτάτου ᾿Αρχιεπισκόπου κ.κ. ΑΝΔΡΕΟΥ τό ἁπανταχοῦ τῆς γῆς ποίμνιο τῆς ᾿Εκκλησίας μας ἀναγνωρίζει τόν πατέρα του, τόν σύνδεσμό του μέ τόν Θεό. ῎Ας εὐχαριστήσουμε λοιπόν κατ᾿   ἀρχήν τόν Πανάγιο Θεό πού μᾶς χάρισε σέ ἡμέρες τόσο πονηρές καί τόσο δύσκολες, ἕναν ποιμένα τόν ὁποῖο οὐσιαστικά καί πραγματικά τόν αἰσθανόμεθα πατέρα.

᾿Επιτρέψτε μου νά δανεισθῶ κάτι σχετικό ἀπό τήν ᾿Εκκλησιαστική ῾Ιστορία τῆς ὁμοδόξου καί ποτέ ῾Αγίας Ρωσίας.  Τόν 16ο αἰ. στήν Μόσχα βασιλεύει ὁ Τσάρος Θεόδωρος ᾿Ιβάνοβιτς (γιός τοῦ ᾿Ιβάν τοῦ Τρομεροῦ, + 1598). "Οἱ Ρῶσοι γνώριζαν - γράφουν οἱ χρονογράφοι - ὅτι ὁ Τσάρος τους προσευχόταν καί ὅτι οἱ προσευχές του - μαζί μέ τήν παιδική ἁπλότητα, τήν πίστη καί τήν εἰλικρινή ταπείνωση - ἀποτελοῦσαν τήν ἀσπίδα καί τήν ἄμυνά τους, μιά πηγή ἁγιοσύνης γιά ὁλόκληρο τό ἔθνος.

῾Η Ρωσία ἦταν μία μεγάλη οἰκογένεια καί ὁ Τσάρος ἦταν ὁ πατέρας, ἡ κεφαλή τοῦ σώματος.  Καί τό γεγονός ὅτι βρισκόταν κοντά στόν Θεό καί ἦταν ἀγαπητός σ᾿  Αὐτόν, σήμαινε ὅτι ὅλοι οἱ Ρῶσοι εἶχαν μερίδιο στήν χάρη.  Οἱ μᾶζες τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ ἀνακουφίζονταν στή σκέψη ὅτι ὅσο ἦταν βυθισμένοι στίς ἁμαρτίες τους, ὁ Τσάρος δεόταν γι᾿  αὐτούς καί ἐπιφορτιζόταν τήν συνολική ἁμαρτία.  Συχνά τά χαράματα ξυπνοῦσαν οἱ κάτοικοι τῆς Μόσχας ἀπό τόν ἦχο τῶν σημάντρων τοῦ Κρεμλίνου καί ἤξεραν ὅτι ὁ Τσάρος προσωπικῶς τούς καλοῦσε νά προσευχηθοῦν, γιατί ὁ Θεόδωρος ἦταν ἰδιαίτερα ἐπιδέξιος στήν τέχνη τῆς καμπανοκρουσίας".  (Νικ. ᾿Αρσένιεφ, "Οἱ Ρῶσοι καί ἡ ᾿Εκκλησίας τους", 1972, σελ. 76).

Παρόμοιες σελίδες, σεβαστοί μου καί ἀγαπητοί μου, εἶναι ἐλάχιστες στήν παγκόσμια ῾Ιστορία. ῎Εχει τεράστια πνευματική σημασία νά γνωρίζει ὁ λαός ὅτι οἱ ἡγέτες τους προσεύχονται.  Καί στήν περίπτωση τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου μας ἡ βεβαιότητα τῆς προσευχῆς του, τῆς ἀγρυπνίας του, τῶν δακρύων του "ὑπέρ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων", μαζί μέ τήν ἀποδεδειγμένη ἀγάπη του, συμπάθεια, μετριοπάθεια καί ἀνοχή, ἀποτελοῦν γιά ὅλους μας πιστεύω ἀφορμή νά ἐνταθεῖ ὁ πενιχρός προσωπικός μας ἀγώνας, πρόσκληση νά δεχθοῦμε τήν ποιότητα τῆς χριστιανικῆς ζωῆς πού ὁ ἴδιος ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος μέ τό παράδειγμά του μᾶς διδάσκει.

Εὐχόμεθα στόν Μακαριώτατο, ὁ Πανάγιος Θεός διά πρεσβειῶν τῶν ῾Αγίων Του, νά τοῦ χαρίσει ΕΤΗ ΠΟΛΛΑ, νά τόν διαφυλάξει ὑγιαίνοντα "κατ᾿  ἄμφω" καί "ἀπείραστο κακῶν", γιά νά συνεχίσει τήν πρωθιεραρχική του διακονία στόν ᾿Αποστολικό θρόνο τῶν ᾿Αθηνῶν καί τήν ποιμαντορία τοῦ "μικροῦ ποιμνίου" τῆς ᾿Εκκλησίας Του, τό ὁποῖο τοῦ ἐμπιστεύθηκε.

Θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ὁλοκληρώσω τίς πτωχές καί πενιχρές γιά τό θέμα πού μοῦ ἀνατέθηκε σκέψεις μου, τίς ὁποῖες ταπεινά εἶχα νά καταθέσω στήν ἀγάπη σας, μέ λίγα λόγια τοῦ Μακαριωτάτου.  Τήν 14η Σεπτεμβρίου 1987 (ἐ. ἡμ.), ἐνώπιον συνάξεως Κλήρου καί λαοῦ, στόν ῾Ι. Ναό ῾Αγίας Τριάδος ῾Ηρακλείου Κρήτης, κατά τό πέρας τῶν ἐκδηλώσεων τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς 50τηρίδος τῆς Δ' ᾿Εμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, εἶχε πεῖ τά ἑξῆς:

"Μέ τόν Σταυρόν ὑψωμένον, δέν φοβούμεθα οὔτε διάβολον, οὔτε ἀντίχριστον, οὔτε ταυτότητες, οὔτε σφραγίσματα.  Δέν φοβούμεθα οὐδένα". ("Κήρυξ Γνησίων ᾿Ορθοδόξων", τ. 1987, σελ. 333).

Μέ τήν εὐχή τοῦ Μακαριωτάτου,

Μέ τήν εὐχή σας Σεβασμιώτατε ῞Αγιε Μεσογαίας,

Μέ τίς εὐχές σας Σεβαστοί Πατέρες,

῎Ας πάρουμε, ἀδελφοί μου, τήν σωτηριώδη ἀπόφαση νά σηκώσουμε τόν σταυρόν μας, τόν σταυρό τῆς ᾿Ορθοδόξου ῾Ομολογίας, ἀλλά καί τόν σταυρό τῆς ὀρθοδόξου πνευματικῆς ζωῆς, γιά νά ἀξιωθοῦμε τῆς θέας τοῦ προσώπου τοῦ ᾿Εσταυρωμένου καί ᾿Αναστημένου Κυρίου μας.

᾿Αμήν.