Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΧΙΣΜΑ

Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ (350-407) « Έρχεται ο ειδωλολατρης και λέγει 'Θέλω να γίνω Χριστιανός, αλλά δεν ξέρω σε ποιόν να προσκολληθώ, διότι υπάρχει σε σας πολλή διαμάχη και διαφωνία, πολύς θόρυβος· ποιο δόγμα να προτιμήσω; ποιο να διαλέξω; Ο καθένας λέγει ότι εγώ έχω την αλήθεια· σε ποιόν να πιστέψω, τη στιγμή που δεν γνωρίζω τίποτε από τις Γραφές;’. Και εκείνοι προβάλλουν αυτό· αυτό είναι πάρα πολύ προς όφελός μας· διότι, εάν μεν λέγαμε να πιστέψεις στις σκέψεις μας, πολύ σωστά θ’ ανησυχούσες, εάν όμως λέμε να πιστεύεις στις Γραφές, αυτές όμως είναι απλές και αληθινές, εύκολο σου είναι να κρίνεις που υπάρχει η αλήθεια. Εάν κάποιος συμφωνεί με εκείνες, αυτός είναι Χριστιανός, εάν κάποιος μάχεται εκείνες, αυτός βρίσκεται πολύ μακριά από τον κανόνα αυτό. Ας τον ρωτήσουμε, αν περιφρόνησε τους ειδωλολατρες. Οπωσδήποτε κάτι θα πει διότι βέβαια δεν θα έλθει προς τα δικά μας αν δεν περιφρόνησε αυτούς. Ας τον ρωτήσουμε για τις αιτίες για τις οποίες τους περιφρόνησε· διότι βέβαια δεν τους περιφρόνησε έτσι τυχαία. Είναι ολοφάνερο ότι θα πει τους περιφρόνησε επειδή είναι κτίσματα οι θεοί τους και δεν είναι άκτιστος ο Θεός τους. Πολύ καλά· Αν λοιπόν αυτά μεν τα βρει στις άλλες αιρέσεις, τα δε αντίθετα σ’ εμάς, τι πρέπει να του πούμε; Όλοι ομολογούμε ότι ο Χριστός είναι Θεός. Ας δούμε όμως ποιοι τον πολεμούν και ποιοι δεν τον πολεμούν.Εμείς, λέγοντας Θεό, λέμε και πράγματα άξια για το Θεό, ότι δηλαδή έχει εξουσία, ότι δεν είναι δούλος, ότι είναι ελεύθερος, ότι από μόνος του τα κάμνει όλα, ενώ εκείνος που τον μάχεται λέγει το αντίθετο. Πάλι κάμνω την ερώτηση, εάν πρόκειται να σπουδάσεις γιατρός, πες μου, άραγε αποδέχεσαι τα λεγόμενα έτσι στην τύχη και χωρίς να τα εξετάσεις; αν και βέβαια υπάρχουν πολλά δόγματα σ’ εκείνους. Εάν λοιπόν αποδέχεσαι έτσι στην τύχη εκείνα που θ’ ακούσεις, δεν είναι αυτό γνώρισμα ανδρός, εάν όμως έχεις κρίση και νου, οπωσδήποτε θ’ αντιληφθείς το σωστό. Εμείς λέμε Υιό και επαληθεύουμε αυτό πού λέμε, ενώ εκείνοι λένε μεν, δεν το ομολογούν όμως. Και για να μιλήσω σαφέστερα, εκείνοι έχουν ορισμένους, από τους οποίους ονομάζονται, το όνομα δηλαδή του ίδιου του αιρεσιάρχη, και το ίδιο συμβαίνει με κάθε αίρεση· σ’ εμάς όμως κανένας άνδρας δεν μας έδωσε το όνομα, άλλ’ η ίδια ή πίστη μας. Αλλ’ αυτό είναι δικαιολογία και πρόφαση. Διότι πες μου, γιατί, αν μεν πρόκειται ν’ αγοράσεις ένδυμα, αν και βέβαια είσαι άπειρος της υφαντικής τέχνης, δεν λέγεις αυτά τα λόγια, ότι δηλαδή «Δεν γνωρίζω ν’ αγοράσω, με εμπαίζουν», αλλά κάνεις τα πάντα για να μάθεις; Και αν ακόμα θελήσεις ν' αγοράσεις ο,τιδήποτε, κάνεις τα πάντα εξετάζοντάς τα με λεπτομέρεια, ενώ εδώ λες αυτά. Ώστε, λοιπόν, σύμφωνα με τα λόγια σου αυτά τίποτε γενικά δεν θ’ αποδεχθείς. Διότι ας υποθέσουμε ότι υπάρχει κάποιος, που δεν έχει καθόλου δόγμα, αν και εκείνος λέγει, αυτό που λες συ για τους Χριστιανούς. Υπάρχει τόσο πλήθος ανθρώπων και έχουν δόγματα διάφορα· ο μεν ένας είναι ειδωλολατρης , ο άλλος Ιουδαίος και ο άλλος Χριστιανός, πρέπει κατ’ ανάγκη να μην αποδεχθώ κανένα δόγμα (διότι πολεμούν ο ένας τον άλλο), ενώ εγώ είμαι μαθητής και δεν θέλω να γίνω κριτής, ούτε να κατηγορώ έξω κάποιο από τα δόγματα αυτά, οπωσδήποτε αυτή η πρόφασή σου δεν ευσταθεί καθόλου· διότι όπως ακριβώς κατόρθωσες να απορρίψεις το νόθο, έτσι θα μπορέσεις και εδώ να εξετάσεις και να βρεις το ωφέλιμο· διότι, εκείνος μεν που δεν κατηγόρησε γενικά κανένα δόγμα, εύκολα θα τα πει αυτα, ενώ εκείνος που κατηγόρησε, και αν ακόμα δεν έχει αποδεχθεί κανένα, προχωρώντας σιγά-σιγά θα μπορέσει ν’ αντιληφθεί το σωστό. Ας μην προβάλλουμε, λοιπόν, δικαιολογίες, ούτε και προφάσεις διότι όλα είναι εύκολα. Θέλεις να σου δείξω ότι αυτά είναι πρόφαση; Γνωρίζεις εκείνα που πρέπει να πράττεις και εκείνα που δεν πρέπει να πράττεις; Γιατί λοιπόν δεν πράττεις εκείνα που πρέπει να πράττεις, αλλά πράττεις εκείνα που δεν πρέπει; Πράξε εκείνα και με ορθή σκέψη ζήτησε από το Θεό, και αυτός οπωσδήποτε θα σου αποκαλύψει εκείνο που πρέπει. «Ο Θεός», λέγει, «δεν είναι προσωπολήπτης, αλλά σε κάθε έθνος εκείνος που τον φοβάται και εκτελεί το ορθό είναι δεκτός απ’ Αυτόν». Δεν είναι δυνατό να μην πεισθεί εκείνος που ακούει χωρίς προκαταληψη. Διότι, όπως ακριβώς, εάν υπήρχε κάποιος κανόνας, προς τον οποίο έπρεπε ο καθένας να συμμορφώνεται, δεν χρειαζόταν και πολλή σκέψη, αλλά θα ήταν εύκολο ν’ αντιληφθεί κανείς εκείνον που τον παραβαίνει, έτσι και τώρα. Πώς λοιπόν δεν αντιλαμβάνονται το ορθό; Πολλά τα κάνει και η προκατάληψη και οι ανθρώπινες αιτίες. Αυτό, λέγει, και εκείνοι λένε για εμάς. Πώς; Μήπως δηλαδή αποσχισθήκαμε από την Εκκλησία; μήπως έχουμε αιρεσιάρχες; μήπως έχουμε το όνομά μας από ανθρώπους; μήπως υπάρχει κάποιος από εμάς που προέχει, όπως ακριβώς σ’ άλλους μεν είναι ο Μαρκίων, σ’ άλλους ο Μανιχαϊος, σ’ άλλους δε ο Άρειος, και σ’ άλλους κάποιος άλλος αρχηγός αιρέσεως; Δεν έχουμε δασκάλους εμεις πάνω στη γη, μη γένοιτο! έναν Δάσκαλο έχουμε, εκείνον που βρίσκεται στους ουρανούς. Και εκείνοι, λέγει, τα ίδια προβάλλουν. Αλλ’ όμως υπάρχει το όνομα που κατηγορεί αυτούς και κλείνει τα στόματά τους. Πολλοί Έλληνες έγιναν Χριστιανοί και κανένας δεν ρώτησε αυτά, αλλά πίστεψαν, όπως έπρεπε» (16Α,287-297) «Και πρόσεχε, δεν είπε απλώς,ο αποστολος «λύκοι», για τους αιρετικους, αλλά πρόσθεσε «φοβεροί», υπονοώντας την αγριότητα αυτών και την θρασύτητα· και το πιο φοβερό είναι, ότι λέγει πως από αυτούς τους ίδιους θα ξεπηδήσουν αυτοί, πράγμα που είναι και πάρα πολύ φοβερό, όταν ο πόλεμος είναι και εμφύλιος. Και πολύ καλά είπε, «Προσέχετε», για να δείξει ότι το πράγμα είναι πάρα πολύ σοβαρό (διότι ή Εκκλησία είναι), και ότι είναι μεγάλος ο κίνδυνος (διότι με το αίμα του ο Κύριος τη λύτρωσε), και ότι είναι μεγάλος ο πόλεμος και διπλός» (16Α,607) «Έπειτα λέγεται και η αιτία της εξεγέρσεως· «Για να παρασύρουν τους μαθητές». Ώστε για τίποτε άλλο δεν δημιουργούνται οι αιρέσεις, παρά γι’ αυτό. Έπειτα ακολουθεί και η παρηγοριά· «Την οποία εκκλησια απέκτησε», λέγει, «με το δικό του αίμα». Εάν λοιπόν την απέκτησε με το δικό Του αίμα, οπωσδήποτε θα την προστατεύσει» (16Α, 611) «Αλλ’ αποδείχθηκε ακόμη λαμπρότερη η αλήθεια, χωρίς να έπαθε καμιά βλάβη από τις μηχανορραφίες του διαβόλου, αλλά και έλαμψε περισσότερο διότι, εάν δεν υπήρχαν αγύρτες, και υπερίσχυαν τότε οι μαθητες του Χριστου , ίσως θα μπορούσε κάποιος να τους κατηγορήσει, τη στιγμή όμως που ενώ παρουσιάσθηκαν αγύρτες, αυτοί υπερίσχυσαν, αυτό είναι το άξιο θαυμασμού. Γι’ αυτό και δεν εμποδίζονται να εμφανισθούν οι απατεώνες, ώστε με τον τρόπο αυτόν να λάμψει η αληθεια περισσότερο… Ας μη στενοχωρούμαστε λοιπόν για το ότι υπάρχουν αιρέσεις, τη στιγμή που και ψευδόχριστοι θέλησαν να παρουσιασθούν με τρόπο απατηλό φέροντας το όνομα του Χριστού και πριν απ' αυτό και μετά απ’ αυτό, για να τον επισκιάσουν. Αλλ’ η αλήθεια λάμπει και είναι παντού ολοφάνερη. Το ίδιο συνέβηκε και με τους προφήτες· παρουσιάσθηκαν ψευδοπροφήτες και συγκρινόμενοι μ’ αυτούς έλαμψαν περιοσότερο οι αληθινοί προφήτες. Καθόσον η ασθένεια καθιστά φανερή την υγεία, το σκοτάδι το φως, και η κακοκαιρία τη γαλήνη. Το ίδιο συνέβηκε και στην περίπτωση του Μωϋσή· επέτρεψε ο Θεός τους μάγους, για να μη θεωρηθεί μάγος ο Μωϋσής· άφησε αυτούς να διδάξουν όλους μέχρι σε ποιό σημείο μπορεί να καυχιέται η μαγεία· η απάτη τους δεν κράτησε περισσότερο, αλλ’ οι ίδιοι ομολόγησαν την ήττα τους. Σε τίποτε δεν μας βλάπτουν οι απατεώνες, ή καλύτερα μας κάνουν και καλύτερους, αν κανείς θέλει να είναι προσεκτικός. Τι λοιπόν, λέγει, θα κάνουμε, όταν υπάρχει για μας η ίδια γνώμη που υπάρχει γι’ αυτούς; Αυτή η γνώμη δεν προέρχεται από εμάς, αλλά από εκείνους πού δεν κρίνουν ορθά» (16Β,47-49) ««Ο υπερήφανος και καταφρονητης και αλαζονικός άνθρωπος τίποτε δεν μπορεί να επιτύχει». Ας ακούσουν οι αιρετικοί την πνευματική φωνή. Γιατί τέτοια είναι η φύση των λογισμών. Μοιάζει με κάποιο λαβύρινθο και με γρίφους, χωρίς να έχει πουθενά κανένα τέλος, ούτε ν' αφήσει το λογισμό να σταθεί πάνω στην πέτρα και ξεκινάει από την αλαζονεία. Γιατί, επειδή αισθάνονται ντροπή για την παραδοχή της πίστης και νομίζουν πως αγνοούν τα ουράνια, ρίχνουν τον εαυτό τους σε κονιορτό αναρίθμητων λογισμών. Έπειτα, άθλιε και ταλαίπωρε και άξιε για πάρα πολλά δάκρυα, αν κάποιος σε ρωτήσει, πώς έγινε ο ουρανός και πώς η γη· και γιατί λέγω τον ουρανό και τη γη; πώς γεννήθηκες εσύ ο ίδιος, πώς τράφηκες και μεγάλωσες, δεν ντρέπεσαι για την άγνοια; Εάν όμως γίνεται κάποιος λόγος για τό Μονογενή Υιό, εξ’ αιτίας της ντροπής ρίχνεις τον εαυτό σου στο γκρεμό της καταστροφής, νομίζοντας πως είναι ανάξιο για σένα το να μη γνωρίζεις τα πάντα; Αλλ’ όμως ανάξιο πράγμα είναι η φιλονικεία και η άκαιρη πολυπραγμοσύνη» (16Β,377). ΑΓΙΟΥ ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΟΥΔΗ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ Ι.ΧΡΙΣΤΟΥ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ,ΟΤΑΝ ΤΟ ΚΑΛΕΙ Η ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ, ΝΑ ΘΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ««ΟΥΚ ΑΡΝΗΣΟΜΕΘΑ ΣΕ ΦΙΛΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΟΥ ΨΕΥΣΟΜΕΘΑ ΣΟΥ ΠΑΤΡΟΠΑΡΑΔΟΤΟΝ ΣΕΒΑΣ....»» ΙΩΣΗΦ ΒΡΥΕΝΝΙΟΥ 18. Πρέπει να γνωρίζεις και τούτο, ότι για χάρη των ζωοπαρόχων εντολών και της σύμφωνης με αυτές πίστεως του Κυρίου Ιησού Χριστού, οφείλουμε όταν το καλεί η περίσταση, να θυσιάσουμε ευχαρίστως και αυτή τη ζωή μας, δηλαδή να μην τη λυπηθούμε. Έτσι λέει σχετικά ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός: «Όποιος χάσει τη ζωή του για χάρη μου και για χάρη του Ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει»(Μαρκ. 8, 35). Και να πιστεύεις χωρίς αμφιβολία και δισταγμό ότι και ανάσταση και ζωή και ο,τιδήποτε άλλο σωτήριο είναι αυτός ο Θεάνθρωπος Ιησούς ο Σωτήρας, όπως είπε ο Ίδιος: «Εγώ είμαι η Ανάσταση και η Ζωή. Όποιος πιστεύει σ’ Εμένα θα ζήσει κι αν ακόμη πεθάνει. Καθένας που ζει και πιστεύει σ’ Εμένα, δε θα πεθάνει στον αιώνα»(Ιω. 11, 25-26), και: «Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έδωσε τον ίδιο τον Μονογενή Υιό Του για να μη χαθεί, αλλά να έχει ζωή αιώνια όποιος πιστεύει σ’ Αυτόν»(Ιω. 3, 16), και: «Εγώ ήρθα για να έχουν ζωή, και μάλιστα ζωή περίσσεια»(Ιω. 10, 10). Όπως λοιπόν και να βρίσκεσαι, να ξεχνάς πάντοτε τα περασμένα και να επεκτείνεσαι προς τα εμπρός, όπως έχει λεχθεί(Φιλιπ. 3, 13)· κι έτσι να τρέχεις το δρόμο σου μαζί με τον Ιησού Χριστό τον Κύριο μας, χωρίς να στρέφεσαι πίσω.