Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΡΣΑΚΙΟ

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΡΣΑΚΙΟ ῾Η ἐκλογή τοῦ ᾿Αρσακίου, ὅταν ἀργότερα τήν πληροφορήθηκε ὁ ἱερός Χρυσόστομος, τοῦ προκάλεσε βίαιη ἀγανάκτηση. Σέ μιά ἐπιστολή του πρός ἕνα ἀπό τούς ἔμπιστους ἐπισκόπους του, τόν Κυριακό Συνάδων, δίνει ἐξηγήσεις: "Μοῦ μετέφεραν τί συνέβη μ᾿ αὐτόν τόν ἀνόητο, πού ὑψώθηκε στόν ᾿Επισκοπικό μου θρόνο ἀπό τήν αὐτοκράτειρα. ῎Εμαθα τίς σκληρότητες, πού διαπράχθηκαν ἀπ᾿ αὐτόν τόν ἄτιμο ἐνάντια στούς ἀδελφούς μας, πού δέν θέλουν νά ἐπικοινωνήσουν μαζί του, καί πώς πολλοί ἀνάμεσά τους πέθαναν στήν φυλακή γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς ὑπόθεσής μου. Εἶναι ἕνας προβατόσχημος λύκος, ἕνας μοιχός κάτω ἀπό τήν μάσκα ἐπισκόπου. ῞Οπως ἡ γυναίκα θεωρεῖται μοιχαλίδα, ὄταν ἔχει σχέσεις μἐ ἄλλον ἄνδρα, ἐνῶ ζῇ ὁ σύζυγός της, ἔτσι ὁ ᾿Αρσάκιος εἶναι μοιχός, ὄχι κατά σάρκα, ἀλλά κατά πνεῦμα. ᾿Ενῶ ἀκόμη ζῶ, ἅρπαξε τήν ᾿Εκκλησία τῆς ὁποίας εἶμαι σύζυγος". .... Η εξορία και το τέλος της ζωής του Ιερου Χρυσοστομου Ο Χρυσόστομος το μόνο που πάντα ζητούσε ήταν να ακροασθεί από Οικουμενική σύνοδο. Αυτό όμως προσέκρουε στα συμφέροντα των αντιπάλων του, οι οποίοι γνώριζαν τη αντικανονικότητα της Εν Δρύ συνόδου, με αποτέλεσμα να μην δέχονται το αίτημά του[15]. Το βαρύ αυτό κλίμα τον υποχρέωσε σε εγκλεισμό στο επισκοπείο του επί δύο μήνες. Όμως αυτό δεν αρκούσε στους αντιπάλους του, ήθελαν πάση θυσία το διωγμό του. Έτσι ο ανώτερος κλήρος με επικεφαλής τον Ακάκιο, άσκησαν έντονη πίεση στον Αρκάδιο και τον έθεσαν προ των ευθυνών του σε περίπτωση ταραχών. Εν τέλει εκδίδεται διάταγμα εξορίας του Ιωάννη, περί τις 20 Ιουνίου. Το κλίμα ήταν βαρύ. Οι υποστηρικτές του ήταν έτοιμοι να τον υπερασπιστούν, ενώ στρατιώτες είχαν εντολές να τον συλλάβουν και αν υπάρξουν αντιδράσεις, να κατασταλούν άμεσα. Τελικά παραδίδεται αφού εμφανίζεται στους υποστηρικτές του επισκόπους, ώστε με ειρηνικό τρόπο να τους αποχαιρετίσει και να εξέλθει κρυφά, ώστε να μην προκληθούν νέες αιματοχυσίες. Η διαθήκη του ήταν να διατηρήσουν ενωμένη την εκκλησία ώστε να μην προκληθεί σχίσμα. Ο εξόριστος επίσκοπος φτάνει στη Νίκαια της Βιθυνίας και εν συνεχεία οδηγήθηκε στο χωριό Κουκουσός, στα σύνορα Καππαδοκίας και Αρμενίας. Από εκεί συνεχίζει το ποιμαντικό του έργο. Γράφει πλήθος επιστολών, συμβουλεύει, κατευθύνει, ενισχύει, παρηγορεί και τονώνει πολλούς Χριστιανούς. Όπως μαθαίνουμε από το πλήθος επιστολών του, είναι ένα ταξίδι θριάμβου, πόνου, απογοητεύσεων και διωγμών. Όπου εμφανίζεται, πλήθος λαού και κλήρου τον υποδέχεται με θέρμη. Αντιθέτως σε πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς δέχεται επιθέσεις από φιλο-Θεοκλητικούς και αντι-Χρυσοστομικούς επισκόπους. Κάθε μέρα περπατεί πολλά χιλιόμετρα περνώντας πλήθος κακουχιών. Οι συνοδοί του είχαν εντολή πως αν πέθαινε θα έπαιρναν και πρόσθετο μισθό γι' αυτό του φέρονταν πολλές φορές βάναυσα. Στην Κουκουσό φθάνει μετά από ταξίδι επτά μηνών, σχεδόν ημιθανής. Αφού συνήλθε, το μέρος της εξορίας του γίνεται πόλος έλξης πολλών πιστών. Αυτό το γεγονός όμως εξοργίζει περισσότερο το περιβάλλον του Αυτοκράτορα, το οποίο έβλεπε να αναπτύσσεται ένα ευρύτατο ενδιαφέρον υπέρ του εξόριστου επισκόπου. Ο Αρκάδιος (η Ευδοξία είχε πεθάνει) αποφασίζει περαιτέρω απομάκρυνση του στην Πιτυούντα, παρά τις προσπάθειες του Πάπα Ιννοκέντιου να επιστρέψει ώστε να ακουστεί από σύνοδο. Οδοιπορεί για τρεις μήνες προς τον τόπο της εξορίας του, υπό αυστηρή επιτήρηση, αλλά τελικά ποτέ δεν θα φθάσει, γιατί θα τον προλάβει ο θάνατος. Κουρασμένος από τις πολλές κακουχίες, την έντονη ασκητική ζωή και βαριά άρρωστος πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 καθ᾽ οδόν προς την εξορία, στα Κόμανα της σημερινής Τουρκίας. Παρέμεινε όμως ιδιαίτερα δημοφιλής και μετά το πέρας της ζωής του. Έτσι όταν το 434 Πατριάρχης εξελέγη ο μαθητής του Άγιος Πρόκλος, παρακάλεσε τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄ να ενεργήσει τα δέοντα, ώστε το λείψανο του μεγάλου αυτού πατέρα της Εκκλησίας να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Και πράγματι, τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 27 Ιανουαρίου 438 η λάρνακα με το λείψανό του μεταφέρθηκε με λαμπρή και συγκινητική πομπή στην βασιλεύουσα και τοποθετήθηκε στο Άγιο Βήμα του ναού των Αγίων Αποστόλων, ενώ ο λαός έμπλεος χαράς αναβοούσε: «Απόλαβε του θρόνου σου Άγιε»[16].